Odsłonięcie Wielkiej Polskiej Mapy Szkocji po renowacji

12 kwietnia o godzinie 13:00 na terenie hotelu Barony Castle w Eddelston pod Edynburgiem odbyły się uroczystości związane z odsłonięciem Wielkiej Polskiej Mapy Szkocji po renowacji.

Mapa, mierząca 40 na 50 metrów, jest największym trójwymiarowym modelem kraju. Powstała na zamówienie Jana Tomasika, byłego żołnierza 1 Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka.

„Przykład przyjaźni polsko-szkockiej”

Na uroczystym odsłonięciu Mapy obecni byli m.in. Fiona Hyslop – minister ds. kultury, turystyki i spraw międzynarodowych Szkocji, ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki, konsul generalny w Edynburgu Ireneusz Truszkowski oraz Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk, który wręczył wolontariuszom pracującym nad renowacją mapy medale Pro Patria. Uroczystościom towarzyszyła inauguracja projektu cyfryzacji Mapy, dzięki któremu Mapę – wraz z informacjami na temat historii związków polsko-szkockich – można teraz zwiedzać również wirtualnie.

Wielka Polska Mapa Szkocji to wspaniały przykład na związki między naszymi krajami i przyjaźń polsko-szkocką. Gratuluję wolontariuszom, którzy przyczynili się do restauracji mapy

– mówiła Fiona Hyslop.

To szczęśliwy zbieg okoliczności, że odsłonięcie Mapy nastąpiło w roku, gdy świętujemy 100 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę

– komentował z kolei ambasador RP Arkady Rzegocki.

Entuzjaści ze Szkocji

Nad odnowieniem mapy pracowała grupa wolontariuszy. Jak tłumaczył Keith Burns, przewodniczący organizacji charytatywnej Mapa Scotland, założonej by doprowadzić do restuaracji zabytku: Pewnego dnia mała grupa nas, lokalnych mieszkańców zainteresowanych pieszymi wycieczkami, odkryła Wielką Mapę Szkocji w Eddelston.

Pewnego dnia mała grupa nas, lokalnych mieszkańców zainteresowanych pieszymi wycieczkami, odkryła Wielką Mapę Szkocji w Eddelston. Mapa była w bardzo złym stanie, zarośnięta, ale było dla nas jasne, że to owoc wielkiej kreatywności i wysiłku. Uznaliśmy, że zasługuje na renowację. Wiedzieliśmy wtedy jednak tylko tyle, że to trójwymiarowa mapa Szkocji. Nie wiedzieliśmy o jej związkach z Polską. To dzięki mapie nauczyliśmy się wiele o historii Polski i polskich żołnierzach w Szkocji. Dzięki niej staliśmy się entuzjastami historii.

W same prace restauracyjne zaangażowanych było ok. 10 osób – w podobnej proporcji polskiego i szkockiego pochodzenia.

Wolontariusze z Mapa Scotland zostali podczas inauguracji odznaczeni medalami Pro Patria z rąk szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Kasprzyka. Uhonorowanie „Pro Patria” można zdobyć „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej”.

Head of UdSKiOR @JanKasprzyk presenting Pro Patria Medals to the most active members of #MAPAScotland Trust @Kombatanci pic.twitter.com/KQTa5uwUDL

— PLinEdinburgh (@PLinEdinburgh) April 12, 2018

Odnowienie Mapy było możliwe także dzięki wysiłkom szkockich grup polonijnych i wsparciu ze strony szkockiego parlamentu. Środki na przeprowadzenie prac zostały zebrane dzięki pomocy m.in. Konsulatu RP w Edynburgu, władz Barony Castle Hotel, Heritage Lottery Commission, Scottish Polish Cultural Association oraz fundacji Maczek Trust. Nad cyfryzacją Mapy pracowała szkocka agencja rządowa Historic Environment Scotland (HES) we współpracy z Polish Cultural Festival Association.

Wielka Polska Mapa Szkocji

Wielka Polska Mapa Szkocji, znana również jako Wielka Mapa gen. Stanisława Maczka, to trójwymiarowy model całej Szkocji. Powstała w latach 1974-1979. Pomysłodawcą jej budowy był Jan Tomasik, sierżant 1 Dywizji Pancernej, stacjonującej w czasie drugiej wojny światowej w szkockim Galashiels. W 1942 roku poślubił on szkocką pielęgniarkę, którą poznał po tym, jak ranny trafił do szpitala. Po wojnie Jan Tomasik odnosił sukcesy jako hotelarz w Edynburgu. W 1968 roku kupił posiadłość Barony Castle położoną pół mili na zachód od miejscowości Eddelston, na trasie z Edynburga do Peebles. Tomasik chciał stworzyć mapę kraju, którego polscy żołnierze bronili podczas wojny. Nie ukrywał też, że mapa miała być atrakcją hotelu i przyciągać gości i turystów. Po pożarze i sprzedaży hotelu na początku lat 80., mapa została jednak zapomniana.

Jak mówił Keith Burns z Mapa Scotland podczas inauguracji oraz w późniejszym wywiadzie dla Emito.net:

Mam nadzieję, że ta uroczystość stanie się katalizatorem relacji polsko-szkockich.

Kolejnym krokiem będzie dla nas przekazanie naszej pracy na ręce lokalnej społeczności. Mamy nadzieję, że zarówno okoliczni mieszkańcy, jak i władze hotelu, są świadomi historycznego znaczenia tego miejsca. Teraz, po renowacji, wysiłek potrzebny by utrzymać mapę, będzie minimalny.

Czytaj także na Emito.net

• Za dwa dni odsłonięcie Wielkiej Polskiej Mapy Szkocji po renowacji

• Wielka Polska Mapa Szkocji – widok z drona