Odszkodowanie za wypadek samochodowy w Polsce: co robić

Wakacje to czas wzmożonych podróży. Osoby podróżujące z UK do Polski narażone są na niebezpieczeństwo wypadku. Sprawdź, jakie świadczenia przysługują ofiarom wypadków samochodowych w Polsce.

Kto powinien zapłacić za wypadek?

Ubezpieczyciel sprawcy wypadku. Odszkodowanie jest zatem wypłacane z OC kierowcy, który spowodował wypadek, jeśli był to samochód ubezpieczony w Polsce, lub Third Party Insurance, w przypadku samochodu brytyjskiego. Zakład ubezpieczeń powinien w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia szkody wypłacić odszkodowanie za naprawę pojazdu osoby poszkodowanej oraz zmniejszenie jego wartości.

Co w przypadku poważnego wypadku?

Jeśli wartość szkody przewyższa wartość samochodu wypadku możliwe jest stwierdzenie tzw. szkody całkowitej. Oznacza to, że zostanie wypłacone odszkodowanie w postaci różnicy między wartością pojazdu w dniu wypadku, a wartością wraku samochodu. Należy jednak krytycznie podchodzić do wyceny przedstawionej przez ubezpieczyciela, gdyż często samochód przed wypadkiem był warty więcej, niż twierdzi ubezpieczyciel.

Jeśli nasz samochód nie nadaje się już do użytku, możemy starać się również o świadczenie w postaci najmu pojazdu zastępczego lub zwrotu kosztów jego wynajęcia. Ubezpieczyciel powinien również pokryć koszty holowania pojazdu.

Czy fakt, że samochód zarejestrowany jest w Wielkiej Brytanii, ma znaczenie przy zgłaszaniu sprawy w Polsce?

Samochód, którym poruszamy się po polskich drogach, powinien odpowiadać stawianym w Polsce warunkom technicznym (np. mieć odpowiednio ustawione światła). Istotne jest też posiadanie aktualnych badań technicznych (tzw. MOT). Fakt, że kierownica w brytyjskim samochodzie znajduje się po drugiej stronie pojazdu, nie powinien mieć żadnych konsekwencji. Warto jednak pamiętać o zakupieniu i umieszczeniu w widocznym miejscu na samochodzie naklejki „GB” (nie zawsze jest wymagana w krajach UE, jeśli odpowiednie oznaczenie znajduje się na tablicy rejestracyjnej) oraz upewnieniu się, że nasze ubezpieczenie obejmuje podróże międzynarodowe.

By ułatwić przebieg procedury, o ile to możliwe, bezpośrednio po zdarzeniu należy sporządzić oświadczenie o wypadku. Oświadczenie nie musi być sporządzone na podanym wzorze – ważne żeby zawierało wymaganie w nim informacje (usprawni to dochodzenie roszczeń od ubezpieczyciela). Jeśli sprawca wypadku kwestionuje swoją winę lub odmawia podania niezbędnych danych albo podpisania oświadczenia – należy wezwać na miejsce zdarzenia policję.

Całą procedurę przed ubezpieczycielem można przeprowadzić za pomocą profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego) w Polsce. Alternatywnie, można skorzystać z pomocy Motor Insurers’ Bureau, jednak czas oczekiwania na wypłatę odszkodowania może wówczas ulec wydłużeniu.

Czy dostaniemy zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu?

Wypadek samochodowy może przyczynić się do uszczerbku na zdrowiu, np. uszkodzenia krgów szyjnych czy kręgosłupa, złamań, otłuczeń, traumy. Poszkodowanemu przysługuje od ubezpieczyciela zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji. Można też starać się o tzw. „zadośćuczynienie”, które ma skompensować cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich na skutek wypadku doznał pokrzywdzony. Kwota przyznanego zadośćuczynienia jest zależna od rozmiaru krzywdy i należy ją określać indywidualnie.

Co jeśli w wyniku wypadku straciliśmy zdolność do pracy?

Jeżeli na skutek wypadku poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość, przysługuje mu renta, którą wypłaca ubezpieczyciel. Powinien on również pokryć koszty opieki osoby trzeciej, jeśli poszkodowany wymagał dalszej pomocy, np. w robieniu zakupów, dojazdach na rehabilitację, sprzątaniu, przygotowaniu posiłków. Przyznanie tych kosztów nie jest uwarunkowane rzeczywistym ich poniesieniem przez poszkodowanego, a jedynie wykazaniem, że były one konieczne.

Przykładowo Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał (w wyroku z dnia 11 października 2017r., sygn. akt V ACa 928/16) za odpowiednie zadośćuczynienie w wysokości 500.000 zł. dla pokrzywdzonej, która na skutek wypadku samochodowego stała się osobą niepełnosprawną.

Co z rodziną?

Świadczenia przysługują nie tylko uczestnikom wypadku. Jeśli na skutek wypadku samochodowego doszło do śmierci osoby najbliższej, to jej krewni oraz osoby pozostające we wspólnym pożyciu mogą domagać się również zadośćuczynienia i odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy wypadku. Z pewnością do kręgu tych osób zaliczamy m.in. dzieci, rodziców, rodzeństwo, małżonków, dziadków, a także osoby pozostające w konkubinacie.

Jakie czynniki należy uwzględnić szacując wysokość należnego zadośćuczynienia? Należy wziąć pod uwagę m.in. dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby najbliższej, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolność jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, czy też wiek pokrzywdzonego.

Co jeśli czujemy, że należy nam się więcej?

Niestety ubezpieczyciele nie zawsze wypłacają odszkodowania w pełnej wysokości. Jeśli ubezpieczyciel nie wypłaci dobrowolnie należnych świadczeń, należy skorzystać z drogi sądowej. Warto zgłaszać roszczenia korzystając z usług profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego), który będzie zabiegał o wypłatę wszystkich należnych świadczeń w pełnej wysokości. W razie potrzeby można również zlecić adwokatowi napisanie odwołania od decyzji ubezpieczyciela.

Pozew przeciwko ubezpieczycielowi można wytoczyć przed sądem, w okręgu którego doszło do wypadku. W zależności od wartości przedmiotu sporu (czyli kwoty, o której zasądzenie wnosimy) właściwy do rozstrzygnięcia sprawy będzie Sąd Rejonowy lub Sąd Okręgowy.

Czy z dochodzeniem zadośćuczynienia trzeba czekać na koniec sprawy karnej?

Zgłoszenie roszczeń do ubezpieczyciela oraz dochodzenie zadośćuczynienia i odszkodowania na drodze sądowej jest niezależne od postępowania karnego po wypadku. Nie trzeba zatem czekać aż przeciwko sprawcy zapadnie wyrok skazujący. Można dochodzić swoich praw nawet jeśli sprawca uciekł z miejsca zdarzenia i jest nieznany, a także jeśli ofiara wypadku swoim zachowaniem przyczyniła się do wypadku. Swoich praw można dochodzić nawet do 20 lat od dnia wypadku, o ile szkoda wynika z przestępstwa.

Czytaj także na Emito.net:

• O tym powinniśmy pamiętać jadąc samochodem za granicę

O autorce

Katarzyna Zagata – adwokat, specjalizuje się w prowadzeniu spraw Polaków mieszkających za granicą przed sądami w Polsce, udziela również porad prawnych on-line za pośrednictwem serwisu www.kancelaria.zagata.pl. Pomaga w uzyskiwaniu odszkodowań na drodze sądowej, ale również obsłudze biznesu, prawie rodzinnym, spadkowym i pracy.