St. Pancras Station to jedna z najbardziej charakterystycznych stacji kolejowych na świecie. Monumentalne łuki z kutego żelaza przykuwają uwagę pasażerów od lat siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku, ale niewielu z nich wie jaką historię kryje ta niesamowita konstrukcja.
Budowa stacji w cieniu konfliktu ambicji i oczekiwań
Między 1830 a 1855 r. gospodarka w Anglii zaczęła się dynamicznie rozwijać, co w konsekwencji doprowadziło do gwałtownej rozbudowy systemu kolejowego. Dostęp do stolicy gwarantował najlepszy rynek zbytu, dlatego Midland Railway Company postanowiła wybudować stację St. Pancras w sercu Londynu. Hala peronowa została skonstruowana w latach 1865-1873 przez inżyniera Williama Barlowa. Aby zapewnić dodatkowe udogodnienia dla podróżujących, obok hali został wzniesiony hotel. Jego projektantem był architekt Sir Gilbert Scott.
Scott był fanatykiem ustanowenia neogotyku głównym stylem architektonicznym wiktoriańskiej Anglii. Budowle stawały się manifestem jego poglądów i często odbiegały od realnych potrzeb ich użytkowników. Midland Grand Hotel na stacji St. Pancras jest tego najlepszym przykładem. Konstrukcja wielokondygnacyjnego budynku z licznymi zdobieniami znacznie przewyższyła zakładany budżet. Ponadto przez ponad pół wieku stała opustoszała z uwagi na wysokie koszty utrzymania. Scott spełnił wyłącznie jedno oczekiwanie klienta - hotel był najbardziej luksusowym w stolicy i stał się charakterystycznym puntem na mapie Londynu.
Wizja stacji Barlowa znacznie różniła się od planów architekta. Inżynier starał się osiągnąć maksymalne możliwości kutego żelaza i jednocześnie nie zapominał o funkcjonalności, oczekiwaniach klienta i kosztach projektu. Jedną z przeszkód, jaką musiał się zmierzyć podczas projektowanie hali była rzeźba terenu i sąsiedztwo Regent’s Canal. Aby przekroczyć kanał, Barlow zbudował most i tym samym podniósł tory ponad poziom terenu. Długa seria nasypów, ceglanych łuków i mostów została skonstruowana, aby utrzymać tory na stałym poziomie i tym samym zapobiec stromemu podjazdowi do hali peronowej. W konsekwencji dostępna była duża przestrzeń rozciągająca się na cały obszar pod stacją. Początkowo planowano zasypać go ziemią. Jednak w ostatecznym projekcie dolne piętro zostało zagospodarowane jako magazyn dla lokalnego browaru. Zmiana aranżacji dolnego piętra doprowadziła do ponownego rozpatrzenia dachu hali.
Barlow zdecydował się stworzyć arcydzieło – najwyższy i najszerszy jednoprzęsłowy dach na świecie. Półkoliste łuki Barlowa były rekordzistami przez ponad 30 lat od ukończenia konstrukcji i do dziś cieszą oko odwiedzających stacje.
Dalsze losy przełomowej konstrukcji
Stacja została kilkukrotnie zbombardowana zarówno podczas pierwszej, jak i drugiej wojny światowej. Podczas ataków zginęły dziesiątki pasażerów i pracowników stacji. Konstrukcja została bardzo zniszczona, ale żaden z łuków nie zawalił się. Władze miasta zaraz po wojnie nie zdecydowały się na remont stacji, a jedynie na uprzątniecie, co z biegiem lat przyczyniło się do powstania planów o całkowitym wyburzeniu obiektu. W latach sześćdziesiątych stacja została uratowana od dewastacji, ale jej nowy zarządca British Railway nadal ograniczył inwestycje w budowle. W latach dziewięćdziesiątych hala była wewnątrz czarna od warstwy sadzy, a elewacje pokrywały glony i zacieki.
Aby przekształcić stację pod połączenia międzynarodowe, hala musiała zostać podwojona, a dodatkowe sześć nowych platform było potrzebne do obsługi pociągów międzynarodowych i krajowych w tym samym czasie. Aby zachować oryginalny projekt Scotta i Barlowa, przedłużenie zostało wykonane z betonu, szkła i stali. Podczas generalnego remontu na początku dwudziestego pierwszego wieku przestrzeń pod poziomem torów, pierwotnie wynajęta przez lokalny browar, została ponowne wykorzystana. Teraz, zamiast beczek piwa można tam znaleźć restauracje, bary i sklepy.
W 2007 roku po ukończeniu generalnego remontu hala peronowa St. Pancras została na nowo otwarta przez królową Elżbietę II. Od tamtej chwili, została pierwszą stacją z kolejowym terminalem międzynarodowym. Ze stacji St. Pancras International pojedziemy między innymi do Paryża, Brukseli i Amsterdamu.
Szczegółowe informacje o St. Pancras Station
Więcej informacji o tej wyjątkowej stacji kolejowej znajdziecie na stronie St. Pancras Station. Jeśli ciekawi was historia konstrukcji, warto przeczytać książkę “St. Pancras Station” Simona Bradleya, która dodatkowo opisuje plotki dotyczące tajemniczych pociągów pojawiających się na stacji.
Komentarze 8
Poproszę więcej tekstów o zbliżonej tematyce, w zamian przymykam łaskawie oko na "kłute żelazo" (w środku tekstu) i parę "zawirowań" stylistycznych. ;)
Literówka już poprawiona - dziękuję za czujność :)
Zgłoś do moderacji