Do góry

Polskie dzieci a samobójstwa

W USA samobójstwo zajmuje ósmą pozycję w rankingach epidemiologicznych. Samobójstwa dotyczą każdego wieku. Pomimo to, ryzyko występowania tego zjawiska nadal wzrasta. Większość badań naukowych wykazało, że przyczyną samobójstw wśród młodzieży i nastolatków jest często izolacja socjalna, brak integracji i deprywacja ze środowiskiem. Jaki jest mechanizm tego niebezpiecznego zjawiska i co rodzice mogą zrobić, aby uchronić nasze polskie dzieci przed tą chorobą?

Załamania

Jednym z czynników, które mogą prowadzić do myśli samobójczych lub samobójstwa jest niezdolność do konstruowania zdrowej osobowości i identyfikacji samego siebie. Zaniepokojony nastolatek odrzuca interesy życiowe i popełnia samobójstwo, aby w ten sposób dokonać czegoś, czego nikt inny nie jest w stanie zrobić. Niemniej jednak, nastolatek nie zauważa konsekwencji, jakie niesie za sobą udane samobójstwo, zwłaszcza jaki to ma efekt na jego rodzinę. Co doprowadza nastolatka do takiego sposobu myślenia?

Osiągnięcie dojrzałości intelektualnej w danym środowisku kulturowym wymaga poczucia sensu spełnienia i wykonania wymierzonych zadań. Instytucja rodziny, jako podstawowego mechanizmu wspomagającego osiągnięcie zdrowej socjalizacji osłabła w nowoczesnym świecie, dlatego jednostki osobowe narażone są na braki w rozwoju swojej osobowości i identyfikacji samego siebie.

Przyczyny samobójstwa często leżą w niezdolności do osiągnięcia prawidłowego rozwoju życiowego, zapoczątkowanej we wczesnym dzieciństwie. Dzieci już od szóstego roku życia mogą doświadczać depresji, rozważać świadomie i fizycznie plan samobójstwa czy zastanawiać się nad zjawiskiem śmierci. Według naukowców każde zadanie rozwojowe na przełomach lat definiuje w znacznym stopniu jak zdrowy czy niezdrowy człowiek się rozwija i jak będzie radzić sobie w przyszłości z zadaniami i trudnościami. Na przykład małe dzieci wyrabiają sobie pewność siebie podczas, gdy wykonują coś dobrze. Ta pewność siebie powinna być podtrzymywana przez rodziców czy opiekunów poprzez pochwalę i zachętę do kolejnych działań. W ten sposób dzieci będą sobie lepiej radziły w życiu. Jeśli jednak nie posiadają takiego wsparcia ze strony otoczenia, prawdopodobnie zamkną się w sobie i będą miały niskie mniemanie o sobie, co może uwidocznić się w późniejszym wieku i zahamować rozwój. Podobnie w tym wieku separacja rodziców albo rodzinna patologia może wywołać u dziecka agresję, zwłaszcza jeśli jest ono świadkiem przemocy.

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej ponad 450 tysięcy Polaków wyemigrowało do Wielkiej Brytanii za chlebem w poszukiwaniu lepszego życia. Często tylko część rodziny była w stanie wyjechać, z intencją zdalnego wspomagania pozostałych jej członków. Odwaga wymagała poświęceń, przy okazji wystawiając na próbę więzy rodzinne. Niestety nie każdy wyjazd okazał się sukcesem i marzenia o szybkim dorobku dla wielu legly w gruzach. Pracowite społeczeństwo polskie nie bało się podjęcia trudnej pracy w celu spełnienia przyrzeczenia. Niemniej jednak w pogoni za zarobkiem wielu Polaków zatraciło własną osobowość, uległ degradacji status społeczny, a przede wszystkim wielu Polaków zagubiło wartości rodzinne.

Ponad sześć lat później, wiele rodzin nadal pozostaje w rozbiciu. Często dzieci, które również zostały tutaj sprowadzone, stały się ofiarami próby rozstania. Dzieci z rozbitych rodzin polskich emigrantów narażone są na brak wsparcia ze strony środowiska rodzinnego. Według statystyk socjologów i prawników sprzed paru lat, liczba rozwodów od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej podwoiła się. Również, zwiększyło się grono matek samotnie wychowujących dzieci. Nieobecność rodziców czy ich niedostępność, słaba komunikatywność między członkami w rodzinie, konflikt w rodzinie czy zbyt wysokie wymagania stawiane dzieciom dodatkowo zwiększają ryzyko rozwijania myśli samobójczych, co może mieć katastrofalne skutki.

Wyobraźmy sobie dziecko, które zostało oddzielone od rodziny w Polsce (dziadka, babci, szkolnych przyjaciół) i znalazło się w zupełnie nowym środowisku kulturowym. W tej sytuacji zmuszone jest dostosować się do nowych warunków i znaleźć nowych przyjaciół, co jest niesamowicie trudne z powodu braku znajomości języka, kultury i środowiska. Sytuacja ta może doprowadzić do braku integracji socjalnej, samotności i izolacji społecznej, które są głównymi powodami samobójstw młodych ludzi. Dziecko często staje się obiektem zastraszania, wyśmiewania i celowej izolacji ze strony rówieśników. Kółko rozwoju osobowości znów się zamyka. Zbyt zapracowani rodzice często nie są w stanie zauważyć objawów izolacji społecznej cierpiącego dziecka, a przez to przepada sposobność tak bardzo oczekiwanej pomocy ze strony rodziców i starszych.

Obowiązki obywateli

Podczas gdy za niewielką część samobójstw odpowiedzialna jest choroba psychiczna, w wielu przypadkach uraz w dzieciństwie powoduje zwiększenie ryzyka myśli samobójczych u młodzieży. Ten uraz może wynikać z utraty rodziców, ale także ze psychicznego, fizycznego i seksualnego znęcania się.

Młodzież dorastająca często poszukuje wsparcia w drugiej osobie. Zaburzenia hormonalne związane z tym okresem lub trudności z radzeniem sobie osobowości seksualnej, mogą zaburzyć stan psychiczny nastolatka. Stan się pogarsza, gdy taki nastolatek przeżyje zawód na przykład miłosny. Raz odrzucony obawia się następnego zbliżenia. Nastolatek nie chce zostać skrzywdzony ponownie, dlatego zamyka się w sobie. Pomoc ze strony innych osób może spotkać się z dodatkową agresją lub unikaniem kontaktu. Kombinacja stresu związanego z izolacją społeczną czy urazami z dzieciństwa i zaburzenia hormonalne, może być bardzo niedogodna dla rozwoju zdrowej psychiki dziecka. W tym przypadku ważna jest uwaga rodziców i pomocna dłoń, która uchroni dojrzewającego nastolatka od myśli samobójczych.

Rodzice i dzieci

Czas kiedy człowiek jest najbardziej zaangażowany w rozwój zdrowej osobowości jest bardzo ważny. Rolą rodziców i społeczeństwa powinna być pomoc w umożliwieniu osiągnięcia rozwojowych zamierzeń. Znajomość objawów myśli samobójczych powinna być egzekwowana przez szkoły i środowisko, ale przede wszystkim przez rodzinę. W sytuacji zagrożenia rodzice powinni wiedzieć o możliwości edukacji i terapii dla całej rodziny, włącznie z treningami umiejętności komunikowania się i wspólnego rozwiązywania problemów. Znając stan rozwoju dziecka, rodzice i szkoły powinny koncentrować się na omijaniu problemów, niż na reagowaniu na nie. Poczucie przynależności i umożliwienie nawiązania kontaktów interpersonalnych może wywołać przyłączenie się do grupy socjalnej.

W skrajnych przypadkach potrzebne jest zarządzanie trudnościami przez personel medyczny czy policję. Być może zmniejszenie dostępności do narzędzi popełnienia samobójstwa (np. broń, gaz) zmniejszy ryzyko dokonania go. W niektórych przypadkach być może potrzebna jest pomoc i opieka psychiatryczna. Jeśli zauważyłeś choćby ślady skłonności do samookaleczenia czy samobójstwa u swojej pociechy, nie zwlekaj, szukaj pomocy!

Komentarze