Wyspa Foula czeka na Boże Narodzenie

Foula leży w archipelagu Szetlandów na Oceanie Atlantyckim i jest jedną z najbardziej odizolowanych wysp należących do Zjednoczonego Królestwa. W języku staronorweskim Foula oznaczy „wyspa ptaków” i to właśnie ptaki są najsłynniejszymi mieszkańcami tej wyspy. Można tam zaobserwować między innymi maskonury, wydrzyki czy głuptaki, które sprawiają, że na Foulę przybywają ornitolodzy z różnych zakątków świata.

Mieszkańcy wyspy Foula

Wyspa jest zamieszkana przez około 35 osób, a większość z nich zajmuje się hodowlą owiec oraz kucyków. Jednak podstawą gospodarki mieszkańców Fouli są unikatowe owce, które bez krzyżowania przetrwały przez ostatnie kilkaset lat. Runo tych owiec naturalnie występuje w różnych kolorach.

Wyspiarze są bardzo przywiązani do tradycji Wikingów, którzy przybyli tu z terenów obecnej Norwegii. Do 1800 r. mieszkańcy Fouli posługiwali się językiem norn. Jest to średniowieczna lub jeszcze wcześniejsza wersja języka norweskiego norse. Przyczyną ostatecznego wyginięcia języka norn była epidemia ospy, która w XVIII wieku zabiła większość mieszkańców wyspy.

Położenie wyspy Foula na mapie Szetlandów, źródło: Wikipedia

Foula ponownie zaludniona została przez anglojęzycznych Szetlandczyków. Dziś na wyspie mówi się po angielsku, ale jest to dialekt, który trudno zrozumieć nawet rodowitym Anglikom. Spośród słów, które przetrwały z dawnego języka norn do dziś pozostały m.in. nazwy ptaków morskich. Mieszkańcy wysepki kultywują też dawny folklor, spotykając się na wspólnych tańcach, śpiewach i świętowaniu.

Foula jest poza zasięgiem wi-fi, nie ma tam też pubów i barów, ani sklepu z podstawowymi produktami. Zaopatrzenie dostarczane jest niewielkimi samolotami. Domostwa wyspiarzy zbudowane są z kamienia, wodę z kranu mają od 1982 r., a elektryczność od 1984 r. Są tam też dwa pensjonaty: The Burns i Ristie oraz kilka kempingów oferujących zakwaterowanie. Wyspa nie jest polecana przez touroperatorów i nie ma jej w większości przewodników, co pozwala zachować unikalny i naturalny klimat na Fouli.

Święta według kalendarza juliańskiego

Tym, co wyróżnia mieszkańców wyspy Foula od reszty Brytyjczyków, jest też to, że choć są oni wyznawcami szkockiego protestantyzmu, posługują się kalendarzem juliańskim. Co za tym idzie, Wigilia przypada u nich 6 stycznia, a Nowy Rok 13 stycznia. Podczas świąt mieszkańcy wyspy będą się nawzajem odwiedzać i obdarowywać prezentami, głównie jagnięciną i wypiekami domowej roboty.

Kalendarza juliańskiego jako kalendarza liturgicznego używają głównie kraje prawosławne i właśnie ta niewielka brytyjska wyspa.

Kalendarz juliański jest oparty na roku słonecznym, na który składa się dwanaście miesięcy, 365 dni i 6 godzin. Uwzględnia on również rok przestępny, gdy cykl roczny zamyka się w 366 dniach. Kalendarz ten został opracowany ok. 45 roku p.n.e przez egipskiego astronoma Sosygenes na życzenie Juliusza Cezara. Poprawki kalendarza dokonał w 1582 roku Luigi Lilio na zlecenie papieża Grzegorz VIII i od jego imienia został nazwany gregoriańskim. Poprawka dotyczyła naliczania lat przestępnych i miała na celu zapobiegnięcie opóźnianiu się kalendarza względem roku zwrotnikowego. W nowym kalendarzu pory roku wypadały zawsze w tych samych częściach roku kalendarzowego.