Odnaleźć siebie poprzez taniec

Rozmowa z Katarzyną Pugowską – Pedagog Zdrowia i Arteterapeutą, założycielką szkoły BodyMinder Therapy Center w Londynie, w ramach której realizowane są warsztaty z zakresu terapii tańcem.

Marlena Florczyk: Co się kryje pod hasłem „terapia tańcem”?

Katarzyna Pugowska: Osobiście ujęłabym to w ten sposób: to użycie spontanicznego ruchu i tańca jako „medium” łączącego ciało, emocje i psychikę w jedną całość... Jest wiele technik terapii tańcem, począwszy od psychoterapii tańcem, która bazuje w dużej mierze na wykorzystaniu tańca jako środka ściśle psychoterapeutycznego, po ruch autentyczny, czy 5 Rytmów, które zmierzają bardziej w kierunku rozwoju osobistego i nazwać je można medytacją w ruchu.

Jaki jest cel terapii tańcem?

Hmm... mogłabym długo rozwodzić się w tym miejscu, ale ujmując to w skrócie… Główny cel terapii tańcem jest „holistyczny”, integracja jednostki w kierunku całościowym: ciała, emocji i umysłu (oraz duszy w ujęciu bardziej duchowym), a dalej rozbudzanie świadomości własnego ciała, odkrywanie, doświadczanie i integracja świadomego i nieświadomego materiału, samopoznanie i samoakceptacja, uświadamianie i uwalnianie bloków energetycznych i emocji, pomoc w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych, rozbudzanie świadomości relacji z innymi oraz ich poprawa, aż w końcu doświadczanie transcendencji, duchowego przeżycia.

Moim zdaniem najważniejszym celem terapii tańcem jest nawiązywanie dialogu z niezbadaną krainą naszego wnętrza. Taniec może być narzędziem przy pomocy którego udamy się na spotkanie z naszym „cieniem”. To, co według mnie jest najważniejsze, to to, iż przy pomocy tańca mamy możliwość doświadczenia swojej najgłębszej, prawdziwej natury. Tańcząc możemy na chwilę dotknąć tego, co nieuchwytne przy pomocy umysłu. Doświadczenie transcendencji to coraz bardziej istotny cel w wielu szkołach terapii tańcem.

Do kogo kierowane są te zajęcia?

Zajęcia są dla każdego, bez względu na wiek czy możliwości ruchowe.

A kto najchętniej w nich uczestniczy?

Terapia jest coraz bardziej znaną i rozwijaną metodą wśród naszych rodaków, aczkolwiek muszę przyznać, ze Brytyjczycy w znacznie większej mierze poświęcają się rozwojowi poprzez taniec czy sztukę. Wśród Polaków zdecydowanie góruje płeć żeńska, natomiast wśród Brytyjczyków jest to mniej więcej pół na pół. Najwięcej uczestników jest w przedziale 25-50 lat, ale zarówno młodsze osoby jak i starsze nie są rzadkością.

Ilu jest uczestników w grupie?

Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Są warsztaty na 20 osób, są i na 8 (Art&Movement in Process to grupa maksymalnie ośmioosobowa).

Katarzyna Pugowska

Jak przebiegają warsztaty?

W zależności od tematyki warsztatów, bazują one na „temacie przewodnim”, aczkolwiek struktura warsztatow jest bardzo zróżnicowana. W dużej mierze zależy od procesu grupowego, czyli od tego w którą stronę grupa zmierza jako całość... Są jednak elemeny stałe, które stanowią podstawę zajęć: spontaniczny ruch, muzyka (choć wykorzystuję czasem ciszę w to miejsce), oddech, rytm, intuicja...

Warsztaty bazują w dużej mierze na metodzie medytacji w ruchu 5 Rytmów, którą intensywnie praktykuję od 7 lat. Większość warsztatów to oczywiście praca z ciałem i ekspresja, lecz jest też miejsce na werbalizację przeżyć (z reguły na początku zajęć i na końcu). Nie ma ustalonych kroków, jest w zamian wsłuchiwanie się w wewnętrzny ruch, taniec. Muzyka wspiera nas przez większość czasu.

Przy zajęciach z arteterapii (Art&Movement in Process) cały proces rozszerzony jest o spontaniczną ekspresję artystyczną. I tu muszę zaznaczyć, że nie ma to nic wspólnego z jakimikolwiek zdolnościami artystycznymi, naszym celem nie jest końcowy efekt estetyczny, a raczej wsłuchiwanie się w ciało i uczucia oraz podążanie za kreatywnym impulsem... Obraz, glina tworzą swego rodzaju medium dla naszego wewnętrznego procesu. Nie próbujemy analizować intelektualnie prac, a raczej pozwalamy, aby swobodne skojarzenia przybliżyły nas bliżej do nas samych. Co prawda efekt może być czasem zaskakujący… Paru uczestników rozbudziło swoją kreatywną stronę do tego stopnia, że zaczęli malować obrazy olejne na większą skalę. Ale tak jak wspominałam, można to potraktować jako „efekt uboczny” (śmiech). Uczestnicy zajęć to w większości amatorzy.

Wspomniała Pani o metodzie 5 Rytmów – tę metodę szczególnie sobie Pani upodobała. Co takiego odróżnia 5 Rytmów od innych form terapii tańcem?