Kiedy zaczynasz prowadzenie interesu posiadanie realistycznego biznes planu jest niezbędne. Jest to dokument opisujący firmę, jej cele, strategie, rynek i prognozy wyników finansowych. Jasność i trafność tego dokumentu jest niezbędna zwłaszcza, kiedy szukasz źródeł finansowania i inwestycji dla swojego przedsięwzięcia.
Materiał powstał przy współpracy z Business Gateway
Cechy dobrego biznes planu
Przykładowa zawartość biznes planu
Krótka deklaracja celów: powinieneś trzymać się tematu. Ma to być po prostu wypowiedź wskazująca czytającemu, o co w tym przedsięwzięciu chodzi. Napisz w jednym zdaniu, co zamierzasz zrobić. W drugim określ, ile chcesz pieniędzy i na co je przeznaczysz.
Ocena rynku, na który planujesz wejść: pisząc główną część dokumentu, zacznij od punktu, który ma największe szanse zrobić wrażenie na czytającym. Większość ludzi pożyczających innym pieniądze uważa, że warunkiem sukcesu w biznesie jest wystarczająco duży rynek. Zatem powinieneś zacząć od akapitu dotyczącego rynku.
Choćby Twój produkt był najlepszy od czasu wynalezienia samochodu i choćbyś miał zdolności Henry'ego Forda, daleko nie zajdziesz, jeżeli nie istnieje zapotrzebowanie na ten produkt lub nie posiadasz środków pozwalających wprowadzić go na rynek. Doradcy kredytowi wiedzą o tym aż za dobrze i zawsze sprawdzają, czy jesteś świadomy tych faktów i czy dobrze odrobiłeś zadanie domowe. Twoje badania rynkowe mają tu kluczowe znaczenie.
Pamiętaj, że tam gdzie podawane są liczby (a powinieneś je zamieszczać z własnej inicjatywy), należy przytoczyć źródło, z którego pochodzą. Jeśli te liczby można sprawdzić, przyczyni się to do wzrostu Twojej wiarygodności.
Umiejętności, doświadczenie i środki finansowe, jakie wnosisz: pożyczkodawca lub inwestor będzie chciał znać życiorysy osób, którym mają zostać powierzone jego pieniądze. Musisz więc przedstawić dość obszerne sprawozdanie z przebiegu dotychczasowej kariery zawodowej oraz kariery współdyrektorów lub partnerów. Szkoła i studia nie mają tu większego znaczenia. Liczą się raczej osiągnięcia zawodowe i kwalifikacje techniczne.
Prawie takie samo znaczenie ma stopień Twojego zaangażowania finansowego. Nie możesz oczekiwać od innych, że zainwestują pieniądze w przedsięwzięcie, w które nie są zaangażowani finansowo jego założyciele.
Korzyści dla klientów związane z produktem: jest to najtrudniejsza do skomentowania część biznesplanu, ponieważ w tym momencie prawdopodobnie będziesz wykazywać największy entuzjazm. Postęp uzależniony jest od nowych pomysłów, a ludzie mający dobre pomysły potrzebują wsparcia. Musisz jednak pamiętać, że jedynie niewielka część innowacji może znaleźć szerokie zastosowanie. Twój doradca kredytowy zetknął się prawdopodobnie z setkami absolutnie wspaniałych pomysłów, które spełzły na niczym z najróżniejszych przyczyn. Akapit ten będziesz musiał więc jak najmocniej osadzić w realiach.
Trzymaj się twardych faktów! Napuszone zdania ("Jest to najlepsza szlifierka na rynku, a będzie także najtańsza") nie zrobią wielkiego wrażenia. Pokaż za pomocą liczb, dlaczego jest najlepsza i dlaczego mimo to nie jest najdroższa. Jeśli masz wyniki jakichś niezależnych testów, napisz o tym i przytocz przynajmniej ich streszczenie w załączniku. Kilka rzeczywistych liczb jest wartych całej strony przymiotników.
Sposób zainicjowania i prowadzenia działalności: na razie czytający ma jasne wyobrażenie o rynku, korzyściach, jakie produkt przyniesie klientom, oraz Twoich umiejętnościach. Teraz chce wiedzieć, czy zabierzesz się do rzeczy rozsądnie i kompetentnie. Oczekuje bardzo konkretnych informacji. Poinformuj go, jak zamierzasz znaleźć zbyt na swój produkt. Czy będziesz miał własnych przedstawicieli handlowych, sprzedawców? Co zrobisz w kwestii promocji? Do kogo skierujesz ofertę? Na jakich warunkach będziesz sprzedawał? Kiedy te wszystkie działania rozpoczniesz?
Podaj w zarysie strukturę organizacyjną, co zwiększy Twoją wiarygodność. Jeżeli masz partnerów lub współpracowników, napisz, kto za co będzie odpowiadał? Jak zamierzasz utrzymać kontakt między różnymi działami? Czy spotkania kadry zarządzającej będą odbywać się raz w tygodniu? Raz w miesiącu? Czy tylko wtedy, gdy firma znajdzie się w kryzysie? Jak będzie wyglądał przepływ informacji między zarządem a pracownikami? Przedstaw metody produkcji, które przyjmiesz na początku realizacji projektu. Krótko scharakteryzuj siedzibę firmy, dodaj zdanie lub dwa na temat instalacji i urządzeń. Możesz potrzebować siły roboczej.
Określ, ilu ludzi zatrudnisz na początku, a ilu później, kiedy sprzedaż wzrośnie. Jaka będzie początkowa wydajność? Kto będzie prowadził dokumentację? Kto odbierze telefon? Kto zajmie się zamówieniami? Fakturami? Kto będzie monitował dłużników? Czy oszacowałeś, jaką ilość pracy biurowej trzeba będzie wykonywać? Czytający będzie także chciał wiedzieć, jak zamierzasz kontrolować i monitorować przedsięwzięcie od strony finansowej.
Nawet najmniejsza firma powinna w każdym momencie wiedzieć, jaka jest jej sytuacja finansowa. Gdy tylko pojawią się dłużnicy i wierzyciele, niezbędna jest regularna kontrola. Doradcy kredytowi i inwestorzy wiedzą, że wiele pod innymi względami dobrych przedsięwzięć zgubił brak elementarnej kontroli finansowej. Większe firmy potrzebują dokładniejszej kontroli. Przekonaj czytającego, że poświęciłeś temu aspektowi wystarczającą uwagę. Każdy dobry księgowy chętnie Ci doradzi. Temu istotnemu punktowi poświęcony został cały rozdział w dalszej części książki.
Sposób zainicjowania i prowadzenia działalności: na razie czytający ma jasne wyobrażenie o rynku, korzyściach, jakie produkt przyniesie klientom, oraz Twoich umiejętnościach. Teraz chce wiedzieć, czy zabierzesz się do rzeczy rozsądnie i kompetentnie. Oczekuje bardzo konkretnych informacji. Poinformuj go, jak zamierzasz znaleźć zbyt na swój produkt. Czy będziesz miał własnych przedstawicieli handlowych, sprzedawców? Co zrobisz w kwestii promocji? Do kogo skierujesz ofertę? Na jakich warunkach będziesz sprzedawał? Kiedy te wszystkie działania rozpoczniesz?
Perspektywy długookresowe: do tej pory wyjaśniłeś, jak wprowadzisz projekt w życie i jak przedsiębiorstwo będzie funkcjonować w początkowym okresie. Teraz inwestor chce wiedzieć, na co może liczyć w przyszłości.
Niektóre przedsięwzięcia są zasadniczo krótkookresowe. Niektóre powinny trwać dłużej, aby przynieść wysokie zyski. Niektóre będą rozrastać się wolno i ich finansowe potrzeby mogą zostać zaspokojone z zysków. Inne będą rozwijać się coraz szybciej, potrzebując dalszych zastrzyków kapitału według wcześniej zaplanowanego harmonogramu. Musisz przedstawić swoje zdanie na ten temat.
Jeśli projekt polega na wykorzystaniu modnego pomysłu, inwestor będzie oczekiwał zapewnienia, że jeżeli moda się zmieni, spłacisz zobowiązania gotówką, a nie pozostawisz wierzyciela z niezamoryzowanymi środkami trwałymi, tj. środkami trwałymi, których koszty jeszcze się nie zwróciły i które trudno byłoby sprzedać. Generalnie instytucja finansująca powinna wiedzieć, jak zapatrujesz się na rozwój rynku w kolejnych latach. Powinna także znać propozycje działań wobec konkurentów.
Cele finansowe: masz nadzieję, że odniesiesz wielki sukces. Może to oznaczać, że prędzej czy później, pomimo imponujących zysków, będziesz potrzebował jeszcze więcej kapitału. Tutaj pokazujesz, że jesteś na to przygotowany. Możesz także napisać, na jakie nowe rynki Twoja firma zamierza wejść w przyszłości. Bardzo trudno przewidzieć wielkość sprzedaży nowych produktów, zwłaszcza w perspektywie dłuższej niż rok. Nawet eksperci prawie zawsze się mylą (zwykle są zbyt optymistyczni). Ale nie jest to powód, aby nie dokonywać szacunków. Musisz przecież mieć jakiś cel stanowiący podstawę planów.
Chociaż plany związane z finansowaniem przedsięwzięcia zamieścisz w prognozowanym rachunku przepływów pieniężnych, który złożysz jako załącznik, powinieneś już teraz przedstawić najważniejsze kwestie z tego zakresu. Niezależnie od tego, jak duża będzie Twoja firma, oczekuje się, że poinformujesz o: oczekiwanych obrotach za pierwszy rok, oczekiwanym zysku (stracie) netto za pierwszy rok, kwocie kredytu, którą zamierzasz spłacić w pierwszym roku i terminie spłaty całości (jeśli bierzesz kredyt), planach na dalszą działalność. Nie musisz wykazywać, że firma przyniesie zysk w pierwszym roku. Pracownicy instytucji finansowych wiedzą, że wiele firm przynosi początkowo straty, a potem działa dalej i odnosi sukces. Jeśli wykażesz, że Twoja firma ma szansę osiągnąć rentowność w długim okresie, doradca kredytowy na pewno rozważy podjęcie współpracy z Tobą. Jednak jeżeli gromadzisz kapitał drogą emisji akcji, musisz wziąć pod uwagę inne okoliczności. Większość akcjonariuszy chce związać się z Tobą na długi czas. Są zainteresowani wzrostem wartości kapitału i dywidendami, jeżeli takie są wypłacane. Będą także oczekiwać dodatkowych informacji, takich jak: oczekiwana stopa zysku, polityka wypłaty dywidend, plany (jeżeli w ogóle jakieś masz) odnośnie wyprzedaży własnych akcji, wykupienia akcjonariuszy lub wejścia na giełdę, wysokość premii i nagród dla zarządu wypłacanych przed rozdzieleniem zysku między akcjonariuszy.
Kwota, o jaką prosisz, i planowany sposób jej wykorzystania (jeśli biznes plan ma służyć pozyskaniu inwestorów): teraz, kiedy czytający już wie, że masz dobry produkt i że istnieje dla niego rynek, oraz kiedy udowodniłeś, że wiesz, jak prowadzić firmę w efektywny sposób, powinieneś wyjaśnić dość szczegółowo, dlaczego potrzebujesz pieniędzy i jak je zużytkujesz. Podkreśl, ile pieniędzy inwestujesz Ty, a ile Twoi wspólnicy. Nikt nie podejmie ryzyka inwestycyjnego, jeśli sam nie będziesz finansowo zaangażowany w projekt.
Po zsumowaniu funduszy własnych i pożyczonych sporządź listę pozycji, na które będziesz wydawał pieniądze, na przykład: patenty, ziemia i budynki (podaj kilka szczegółów), instalacje i urządzenia (wymień większe urządzenia), koszty promocji nowego produktu, kapitał obrotowy (odniesienie do rachunku prognozowanych przepływów pieniężnych), rezerwa na wypadek wystąpienia nieprzewidzianych wydatków operacyjnych i strat nadzwyczajnych.
Załączniki na poparcie wcześniejszych wypowiedzi, (rachunek przepływów pieniężnych i inne prognozy finansowe). Napisałeś już wszystko o projekcie. Teraz musisz dołączyć dokumentację, aby przekonać inwestora, że prawidłowo odrobiłeś zadanie domowe i że możesz okazać dowody na poparcie swoich tez. Ostatni i najważniejszy będzie rachunku prognozowanych przepływów pieniężnych. Przyjmuje on najróżniejsze postaci, od stosunkowo prostej kalkulacji na formularzu dostarczonym przez bank do szczegółowej analizy przygotowanej przez profesjonalnego księgowego.
Projekcje finansowe są prawdziwą esencją biznesplanu. Należy podać tu wiele informacji, w szczególności w rachunku prognozowanych przepływów pieniężnych. Pozostałe załączniki mogą być kopiami jakichkolwiek dokumentów, które poświadczą to, co napisałeś wcześniej. Można do nich zaliczyć: wierne streszczenia badań rynkowych przeprowadzonych przez profesjonalne ośrodki, fotokopie artykułów z lokalnej prasy wskazujących, że istnieje zapotrzebowanie na produkty lub usługi, które chcesz sprzedawać, zdjęcia produktu lub produktów, kopie ulotek lub innych materiałów promocyjnych, wyniki testów produktu, w szczególności jeżeli zostały wykonane przez niezależną instytucję.
Ogólny zarys biznesplanu podany do tej pory ma służyć jako przewodnik dla osób poszukujących funduszy na nowe przedsięwzięcie. Jeżeli potrzebujesz środków na rozwój istniejącej firmy lub przejęcie konkurencyjnego sklepu, zasady pozostaną takie same. Będziesz jednak musiał dopisać dodatkowy akapit lub nawet stronę, najlepiej na początku biznesplanu, traktującą o historii firmy.
Po co mi biznes plan?
Pisząc staranny biznesplan, wyrobisz sobie lepsze spojrzenie na całość przedsięwzięcia. Masz wspaniały projekt, wiesz, że potencjalny lub istniejący rynek, na którym chcesz działać, jest spory. Otrzymałeś mnóstwo rad od ekspertów i wykonałeś kalkulacje dotyczące zysków, które masz zamiar osiągnąć. Sporządziłeś w końcu rachunek prognozowanych przepływów pieniężnych i obliczyłeś, jakiej sumy potrzebujesz. Kiedy otrzymasz pieniądze, rozpoczniesz działalność. Tylko tak Ci się wydaje! Jest bardzo prawdopodobne, że masz jeszcze zadanie domowe do odrobienia. I teraz przyszła pora, aby się nim zająć.
Jak się do tego zabrać?
Pod każdym z wymienionych wcześniej punktów napisz, co zrobiłeś lub zamierzasz zrobić. Przyjrzyjmy się na przykład punktowi 2. Co rzeczywiście wiesz o rynku, na który chcesz wejść? Czy wykonałeś wystarczająco dużo badań? Kto będzie Twoim klientem? Ilu ich będzie? W jaki sposób będziesz się z nimi kontaktował? Jak dostarczysz im swój towar? Weźmy też punkt 5. - czy masz jasny, konkretny obraz tego, co rzeczywiście zrobisz, aby rozkręcić interes?
Wszystko to napisz! Możesz zastosować następującą metodę: przygotuj tyle dużych kartek papieru, ile jest punktów. Na każdej zapisz nagłówek, a pod spodem zanotuj niezbędne, znane ci fakty. Następnie posortuj informacje, przetestuj je pod kątem prawdziwości i spójności i ułóż w logiczną całość.
Kiedy przyjdzie czas na pisanie samego dokumentu, znacznie okroisz notatki. Tymczasem uporządkujesz już pomysły, zauważysz luki i słabości, a przedsięwzięcie tylko na tym zyska.
Materiał został opracowany przy współpracy z Business Gateway, która jest rządową organizacją zajmująca się wspieraniem rozwoju przedsiębiorczości w Szkocji.
Stronia internetowa www.bgateway.com oferuje szczegółowe informacje związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w Szkocji.
Komentarze
Zgłoś do moderacji