Wakacje między stolikami

Praca sezonowa w restauracji cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem młodych osób, które skończyły szkołę lub chcą zarobić pieniądze szybko i bez zdobywania dodatkowych kwalifikacji.

Praca w restauracji wymaga przede wszystkim dyspozycyjności i znajomości dobrych manier. Osoba, która zdecyduje się na zatrudnienie w lokalu gastronomicznym, musi liczyć się z tym, że kiedy wszyscy będą świętować dzień wolny i weekend, ona będzie maszerować do pracy.

Przygotowanie

Przed wyjazdem warto zadbać o właściwy strój, żeby nie tracić czasu na miejscu. Najczęściej pracodawcy wymagają czarnej koszuli, spodni lub/i spódnicy i czarnych butów. Warto zainwestować w wygodne buty, bo czasami na nogach trzeba spędzić do kilkunastu godzin i kiepskie obuwie daje się mocno we znaki. Nie może ono być sportowe nawet, jeżeli jest całe czarne. Najlepiej mieć minimum dwa komplety ubrań, bo trzeba je prać po każdym użyciu. W eleganckich restauracjach i "sieciówkach" pracodawca zapewnia fartuszek lub koszulę, czasami nawet gwarantuje pełny uniform.

Niezbędne dokumenty

Pracy można szukać na dwa sposoby – przez firmy rekrutacyjne w kraju lub na miejscu albo bezpośrednio u pracodawcy, chodząc od restauracji do restauracji i zostawiając życiorys. Przed przyjazdem należy przygotować CV przetłumaczone na angielski – nie większe niż 2 strony A4, łącznie z adresem zamieszkania i aktualnym numerem telefonu. W Wielkiej Brytanii nie ma potrzeby umieszczania zdjęcia ani informacji o narodowości na dokumencie.

Na Wyspach ważny jest numer ubezpieczenia społecznego – National Insurance Number (NIN). Dopóki jednak kandydat go nie ma, może używać tymczasowego, przyznanego na podstawie daty urodzenia i płci, np. 850905F (ur. 5 września 1985, F – female). Zaraz po przyjęciu do pracy trzeba umówić się na spotkanie w urzędzie pracy (Jobcentre) w celu uzyskania takiego numeru. Czasami Polacy muszą tłumaczyć pracodawcy, jak przebiega procedura ich zatrudnienia, bo nie wszyscy orientują się w prawodawstwie dotyczącym imigrantów. Konieczne jest też założenie brytyjskiego konta bankowego, na które pracodawca będzie wpłacać wynagrodzenie.

Rozmowa kwalifikacyjna

Najważniejsze jest pierwsze wrażenie – ono zadecyduje, czy osoba starająca się o pracę w ogóle zostanie zaproszona na rozmowę. Pracodawcy zwykle zwracają uwagę na miłą prezencję, ale nie jest to kluczowy wymóg. Ważne, żeby kandydat był otwarty, komunikatywny i dużo się uśmiechał. Zazwyczaj już podczas rozmowy pracodawca sprawdzi, czy przyszły kelner/ka ma umiejętność prowadzenia "lekkiej" konwersacji.

W krajach nie anglojęzycznych i w miejscowościach turystycznych restauratorzy zwracają uwagę na komunikatywną znajomość języków obcych. W Wielkiej Brytanii czy Irlandii właściwie nie ma to aż tak dużego znaczenia – chyba że restauracja serwuje regionalną kuchnię, np. francuską czy włoską. Częstą praktyką jest 1-, 2-dniowy okres próbny, podczas którego pracodawca obserwuje i ocenia kandydata. Godziny przepracowane podczas "treningu" powinny być wliczane do wynagrodzenia.

Doświadczenie

W restauracji wykształcenie zazwyczaj nie ma znaczenia – czasem wręcz należy unikać chwalenia się uzyskanym tytułem, żeby nie zawstydzić menedżera. Bardzo istotne jest natomiast doświadczenie. Nie można pomijać żadnej okazji do potwierdzenia nabytych umiejętności – nawet jeżeli ktoś wycierał szklanki u wujka w barze, to jest to już jakiś kontakt z pracą w lokalu i może zadecydować o przyjęciu do pracy.

A może ktoś przygotowywał bankiet w szkole i roznosił kanapki? Dla pracodawcy będzie to znak, że taka osoba ma już jakieś pojęcie o pracy kelnera nawet, jeżeli jest ono pozornie mało znaczące. W niektórych miejscach wymaga się umiejętności noszenia tacy w jednej ręce, w innych pracownik ma czas na opanowanie tej sztuki. Podobnie jest z noszeniem talerzy – w eleganckich restauracjach umiejętność noszenia przynajmniej trzech talerzy jest niezbędna. Można skorzystać z poczty pantoflowej i zapytać znajomych, którzy mieli już kontakt z pracą w restauracji na Wyspach, o różne "sztuczki" kelnerskie.

Nowicjusze

Nie wszyscy pracodawcy wymagają doświadczenia na stanowisku kelnera czy kelnerki. W takiej sytuacji dużą rolę odgrywa umiejętność szybkiego uczenia się i dobra organizacja pracy. Wbrew pozorom praca kelnera jest stresującym zajęciem i tylko osoby, które dobrze radzą sobie w trudnych sytuacjach, mają szansę utrzymać się dłużej. Trzeba mieć dobrą pamięć –"rejestrować" numery stolików, zamówień, ceny (chociaż o nich bardzo rzadko mówi się wprost) i specjalne życzenia klientów.

Zwykle w ogłoszeniu podana jest informacja, czy wymagane jest doświadczenie, jednak na rozmowę kwalifikacyjną tak czy inaczej trzeba się przygotować, żeby zaprezentować chociaż ogólną wiedzę z zakresu funkcjonowania restauracji.

Kandydat na kelnera powinien zapoznać się z menu. Ważne jest nie tylko to, żeby znał nazwy potraw (również ich wymowę w oryginalnym języku kuchni), ale też główne składniki i sposób przygotowania dania. Pytanie o takie szczegóły podczas rozmowy kwalifikacyjnej może być okazją do potwierdzenia naszego zainteresowania konkretną restauracją.

Umiejętność prowadzenia rozmowy z klientem to ważny atrybut dobrego kelnera. Na szkoleniach często powtarza się, że klient przyszedł do restauracji nie po to, żeby zjeść, ale przede wszystkim, żeby odpocząć i zrelaksować się. Dlatego nawet jeżeli kelner nie ma na to ochoty, powinien się szeroko uśmiechać i zapewniać, że każde życzenie klienta zostanie spełnione z przyjemnością. W razie "niesnaski" z klientem dobrze jest wziąć całą winę na siebie, a potem w cztery oczy z szefem wytłumaczyć, jak naprawdę wyglądała sytuacja.

Zarobki i godziny

W sezonie pracodawcy potrzebują większej liczby kelnerów i kelnerek, którzy będą przygotowani na pracę nawet 6 dni w tygodniu. Poza Londynem zazwyczaj wynagrodzenie naliczane jest "per hor", czyli za godzinę i wynosi na początku minimum 5,73 funta za godzinę, często 6 lub 6,5 funta. W dobrym lokalu obsługa dostaje napiwki, które bardzo często podwajają, a nawet potrajają podstawową wypłatę. Czasami jednak dzielone są one pomiędzy całą obsługę, łącznie z kuchnią.

Większość osób dostaje wypłatę (wages) co tydzień lub co 2 tygodnie, a napiwki po kolacji pod koniec każdego dnia pracy lub co tydzień. Zgodnie z prawem napiwki również powinny być opodatkowane, ale niektórzy menedżerowie podają fiskusowi zaniżone kwoty, żeby nie zmniejszać zarobków pracowników.

Najczęściej pracuje się wieczorami – od 17 do północy, a zmiany dzienne obejmują porę obiadową (lunch time), po której zazwyczaj następuje dwugodzinna przerwa (od 15 do 17). Kelnerowanie na weselach brytyjskich nie jest tak pracochłonnym zajęciem jak w Polsce – przyjęcia zwyczajowo kończą się o północy. Goście zaproszeni są na obiad, a potem korzystają już tylko z bufetu.

W restauracjach nie płaci się za "czekanie na klienta" – jeżeli więc akurat nie ma ruchu lub jest dużo personelu, menedżer zapewni jakieś zajęcie kelnerom. Często są to z pozoru bezużyteczne prace, takie jak polerowanie kieliszków, które już lśnią, czyszczenie świeczników czy układanie dekoracji, jednak z punktu widzenia klienta w restauracji jest ruch i każdy ma dużo pracy, co dobrze wpływa na wizerunek miejsca.

Praca w restauracji to dobry sposób na poznanie młodych ludzi... i okolicznych klubów, bo po wieczornej zmianie dużo bliżej jest na imprezę niż do domu.