U różnych kobiet poród zaczyna się inaczej. W typowym przebiegu poród zaczyna się od skurczów mięśni macicy. Są to regularne (najpierw co 8-10 minut, potem co 5), coraz dłuższe i silniejsze skurcze. Te zwiastujące rozpoczęcie porodu często są mylone z tzw. skurczami przepowiadającymi, które mogą występować nawet na kilka tygodni przed rozwiązaniem. Są jednak zwykle krótkie oraz nieregularne, nasilają się i ustępują.

Rozwieranie szyjki macicy to pierwsza, zwykle najdłuższa (utajona) faza porodu (szczególnie przy pierwszym dziecku). Trwa od momentu pojawienia się skurczów do uzyskania pełnego rozwarcia – na 10 cm.

Może się zdarzyć również tak, że zanim pojawią się pierwsze skurcze, na kilka lub kilkadziesiąt godzin przed porodem odejdą Ci wody płodowe. Poczujesz wówczas wypłynięcie z pochwy wodnistego płynu – może to być nagłe albo płyn może sączyć się przez dłuższy czas. To również jest znak, że czas udać się do szpitala. Gdy wody płodowe mają kolor zielonkawy, żółtawy lub brązowawy – pojedź do szpitala jak najszybciej, bo może być potrzebna szybka konsultacja lekarska.

Kiedy pojawią się powyższe objawy, lub inne niepokojące Cię symptomy, zadzwoń do szpitala lub swojej położnej (z zależności od tego czy zamierzasz rodzic w szpitalu czy w domu – przeczytaj artykuł Gdzie rodzić?) i opisz co się dzieje. Tym sposobem upewnisz się, że to nie fałszywy alarm.

Ponieważ poród może zacząć się wcześniej, nie daj się zaskoczyć i bądź przygotowana. Upewnij się, że wiesz, jak się dostać do szpitala, a na trzy tygodnie przed wyznaczonym terminem przygotuj sobie torbę, którą zabierzesz ze sobą. Powinny się w niej znaleźć rzeczy dla Ciebie i dla dziecka.

W szpitalu położna będzie monitorować tętno dziecka za pomocą ultrasonografu lub stetoskopu. Jeśli rozwieranie przebiega zbyt wolno, może Ci zaproponować przyspieszenie skurczów poprzez przebicie pęcherza płodowego (jeśli wody płodowe jeszcze nie odeszły) lub podanie kroplówki z oksytocyną.

Kiedy jest już pełne rozwarcie, rozpoczyna się drugi etap porodu. Trwa on zwykle 2-3 godziny i kończy się urodzeniem dziecka i odcięciem pępowiny. Położna przez cały ten czas będzie Ci mówiła co robić.

Ostatni etap porodu odbywa się wkrótce po urodzeniu dziecka i kończy wydaleniem łożyska. Zazwyczaj proces ten zajmuje nie więcej niż kwadrans. Następnie lekarz przystępuje do dokładnych oględzin, które mają ustalić, czy łożysko opuściło macicę w całości, nie pozostawiając w niej żadnych fragmentów, które mogłyby stać się przyczyną zakażenia. W razie stwierdzenia ubytków łożyska, jamę macicy trzeba wyłyżeczkować.

Nie zawsze poród siłami natury jest możliwy. Są sytuacje, gdy ciążę trzeba rozwiązać operacyjnie, tzn. przez cesarskie cięcie. Zabieg ten polega na urodzeniu dziecka i łożyska poprzez nacięcie przedniej ściany powłok brzusznych i macicy.

W placówkach NHS cesarskie cięcie wykonywane jest tylko wtedy, gdy lekarze uznają, że takie rozwiązanie porodu będzie lepsze dla matki i dziecka. Istnieją różne rodzaje wskazań do cięcia, mogą to być np.:

• zaburzenia tętna płodu;
• niewłaściwa pozycja płodu;
• zahamowanie postępu porodu;
• poważne choroby matki wykluczające wysiłek (np. wada serca, choroby siatkówki).

Jeśli chciałabyś rodzić przez cesarskie cięcie na życzenie – pomimo braku takiej konieczności, musisz skorzystać z usług prywatnej kliniki.

Dostępne są różne metody radzenia sobie z bólem podczas porodu. Należą do nich między innymi:

• epidural - blokada nerwów w formie zastrzyku dordzennego; Epidural podawany jest zawsze przez lekarza anestezjologa, więc przed podjęciem decyzji czy będziesz z tego korzystała, czy nie upewnij się czy na oddziale, na którym planujesz poród jest taki lekarz dostępny. Środek ten podany może być tylko raz i tylko na pewnym etapie porodu. Podawany jest przez niewielką tubkę wprowadzaną do rdzenia kręgowego i potrzeba około 40 min zanim zacznie działać. Po wstępnym zabiegu rurka pozostaje w Twoim kręgosłupie i można uzupełniać, w razie potrzeby, epidural. Jednak po zastosowaniu tego środka nie będziesz w stanie "czynnie" brać udziału w porodzie, potrzebne będzie bliższe monitorowanie stanu Twojego i dziecka, a to oznacza więcej aparatury. Także po porodzie nie będziesz w stanie samodzielnie opuścić łóżka przez następnych kilka godzin.
• pethidine/morfina - potrzeba ok. 20 min zanim podany zastrzyk zacznie działać, lecz relaksujące i przeciwbólowe działanie tego środka trwa do 4 godzin. W niektórych przypadkach może powodować mdłości, senność. W sporadycznych przypadkach może zaburzyć oddech dziecka tuż po jego narodzinach – wtedy podawane jest antidotum.
• entonox – jest to tzw. "gas and air", czyli mieszanka 50-50 tlenu i podtleneku azotu (tzw. gaz rozweselający), pozwala zredukować ból (może spowodować lekki ból głowy, senność lub niewielkie mdłości);
• alternatywne środki przeciwbólowe – basen/wanna porodowa, techniki oddechowe, relaksacyjne, masaże.

Po porodzie będziesz przebywała w szpitalu ok. 2-3 dni. Jeśli chcesz krócej lub dłużej, poinformuj o tym dyżurną położną i ustalcie szczegóły.

Dziecko od razu po porodzie i w trakcie Twojego pobytu w szpitalu będzie cały czas przy Tobie. W razie potrzeby wykonania dodatkowych badań czy zabiegów będziesz najpierw zapytana o zgodę. Ty lub Twój partner możecie towarzyszyć dziecku przez cały czas.

Położne na oddziale poporodowym są naprawdę pomocne. Nie bój się zadawać pytań, czy prosić o pomoc. One postarają się abyś czuła, że masz wsparcie, zrozumienie, pomoc i przede wszystkim, że nie jesteś sama. To bardzo dużo.

Do dziesiątego dnia życia dziecka będzie Was odwiedzać położna prowadząca ciążę. Będzie sprawdzała, jak się masz Ty i dziecko. Postara się pomóc w razie problemów i pytań. Kiedy dziecko skończy 10 dni położna przekaże was w ręce Health Visitor (pielęgniarka środowiskowa).

Na początku, przez kilka pierwszych tygodni, będzie ona Was odwiedzać w domu. Na pierwszej wizycie ustalicie jak często będzie przychodzić. Po paru tygodniach zaprosi Was do Baby Clinic – są to wizyty u tej samej Health Visitor, ale już w lokalnej przychodni GP Pracitice. Po jakimś czasie będziecie chodzić na wizyty raz w tygodniu, później raz na 2 tygodnie, a następnie raz na miesiąc.

Health Visitor to dobrze wyszkolone pielęgniarki dziecięce. Wiedzą o dzieciach wszystko i zawsze służą nieocenioną pomocą. Jeśli nie macie akurat wizyty u Health Visitor zawsze możecie do niej zadzwonić, jej dane i telefon znajdziesz na pierwszych stronach książeczki zdrowia dziecka. Health Visitor jest też odpowiedzialna za plan szczepień dziecka. Ustala ona i pilnuje terminów szczepień.

Pamiętaj, że tutaj szczepienia odbywają się tylko, gdy wyrazisz na to zgodę. Przed szczepieniem HV poprosi was o podpisanie odpowiedniego dokumentu.

Stres, jaki w czasie porodu przeżywasz zarówno Ty jak i Twój partner nie pozwala Ci pamiętać o wszystkim. Dlatego zalecane jest przygotowanie tzw. "planu porodu", obejmującego listę rzeczy i zabiegów, które sobie życzysz albo nie w trakcie porodu.

National Health Service opracował obszerny przewodnik na temat ciąży i porodu w Wielkiej Brytanii. Znajdziesz go na stronie NHS w zakładce The pregnancy care planner.