Cmentarz New Calton Burial Ground. Centrum Edynburga. Kilkaset omszałych, głównie XIX-wiecznych nagrobków, pod którymi spoczywają szkoccy poeci, admirałowie, naukowcy. Tylko bardzo spostrzegawcze oko wypatrzy łacińską sentencję z polskobrzmiącym nazwiskiem:Andreas Gregorowicz.
Andrzej Saturnin Grygorowicz urodził się w 1806 r. w szlacheckiej rodzinie na Litwie. Jako szeregowy żołnierz wziął udział w powstaniu listopadowym, a że odznaczył się męstwem w kilku bitwach, został awansowany do stopnia porucznika kawalerii.
Po klęsce listopadowego zrywu, wraz z Wielką Emigracją, musiał uchodzić z kraju. I tak trafił do Edynburga, gdzie rozpoczął edukację – prawniczą i medyczną – w Królewskiej Szkole Chirurgicznej. Zamieszkał przy St. Andrew’s Square pod numerem 30, w (nieistniejącej już) kamienicy, w miejscu w którym stoi teraz budynek dworca autobusowego.
By nieść pomoc najbiedniejszym
Wydawałoby się, że oto polski tułacz odnalazł spokój. W stolicy Szkocji wybucha jednak epidemia tyfusu. Pochłania setki ofiar, szczególnie w najbiedniejszych dzielnicach miasta. Radni miejscy, w celu zapobieżenia rozszerzania plagi, uchwalają surowe zarządzenia sanitarne i policyjne. Nędzarze w zaułkach zostają praktycznie odcięci od zamożnego centrum stolicy.
Jednak młody, trzydziestoletni polski chirurg i magister praw regularnie przychodzi do ciemnych nor Starego Miasta, by nieść pomoc najbiedniejszym. Z początkiem czerwca 1838 r., kiedy epidemia wygasa już w mieście, doktor Gregorowicz umiera zarażony tyfusem plamistym.
O grób Andrzeja Gregorowicza dbają polscy harcerze z 3 RDH “Nieprzemakalni”.
Źródła: 1. Strzępy Zapomnianej Epopei, autor nieznany, ze zbiorów Marka Straczyńskiego 2. Andreas Grygorowicz – 170 rocznica śmierci, Grzegorz Jarosław Rybak 3. www.facebook.com
Komentarze
Zgłoś do moderacji