Jak znieść współwłasność nieruchomości w RP

Często zdarza się, że nieruchomość (dom, mieszkanie, ziemia) należy do kilku osób. Typowym przykładem jest otrzymanie spadku przez kilku spadkobierców. Innym przypadkiem współwłasności jest sytuacja po rozwodzie - byli małżonkowie są współwłaścicielami majątku wspólnego.

Istnieją 3 sposoby zniesienia współwłasności:

• podział fizyczny nieruchomości, (który nie zawsze jest możliwy, np. z uwagi na ograniczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego)

• przyznanie nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych

• sprzedaż wspólnej nieruchomości i podział zysku stosownie do wielkości udziałów

Umowa lub postępowanie sądowe

Zniesienia współwłasności nieruchomości można dokonać w dwóch trybach: poprzez zawarcie umowy, która musi mieć formę aktu notarialnego albo w postępowaniu sądowym.

Zniesienie współwłasności poprzez zawarcie umowy jest możliwe jedynie wtedy, gdy wszyscy współwłaściciele są zgodni co do sposobu podziału. Jeśli takiej zgody nie ma lub któraś ze stron nie może pojawić się u notariusza, należy złożyć w sądzie wniosek o zniesienie współwłasności. Jak w każdej sprawie można skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego).

Co napisać we wniosku

Wniosek o zniesienie współwłasności należy złożyć w sądzie rejonowym, który jest właściwy miejscowo dla nieruchomości, dla której żądamy zniesienia współwłasności.

Oprócz danych wnioskodawcy (imię, nazwisko, adres, PESEL), musimy wskazać dane uczestników postępowania (pozostałych współwłaścicieli). Należy również określić wartość przedmiotu sprawy, a także wskazać w jaki sposób sąd ma znieść współwłasność. Do wniosku należy dołączyć m.in. dowód na to, że jesteśmy właścicielami danej nieruchomości (np. wypis z księgi wieczystej lub akt notarialny), a także plan podziału na mapie ewidencyjnej (jeśli wnosimy o dokonanie podziału fizycznego).

Kto może złożyć wniosek

Opłata sądowa od wniosku o zniesienie współwłasności wynosi tysiąc zł. Jeśli strony osiągną porozumienie i przedstawią zgodny projekt zniesienia współwłasności – wówczas opłata sądowa wynosi 300 zł. Opłaty notarialne są natomiast uzależnione od wartości nieruchomości i zazwyczaj są znacznie wyższe niż opłaty sądowe.

Uprawnionym do złożenia wniosku jest każdy ze współwłaścicieli. W postanowieniu o zniesieniu współwłasności sąd wskaże wysokość wzajemnych dopłat lub spłat, których płatność może być rozłożona w czasie (maksymalnie na 10 lat).

Nie ma przedawnienia

Pewne odrębności i ograniczenia występują w przypadku zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego. Należy również brać pod uwagę, że w przypadku konfliktu między stronami, np. co do wartości nieruchomości niezbędny w sprawie będzie udział biegłego.

Roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu, co oznacza, że możemy się go domagać w każdym czasie, nawet jeśli jesteśmy współwłaścicielami nieruchomości od wielu lat.

O autorce

Katarzyna Zagata – adwokat, specjalizuje się w prowadzeniu spraw Polaków mieszkających za granicą przed sądami w Polsce, udziela również porad prawnych on-line za pośrednictwem serwisu www.kancelaria.zagata.pl. Pomaga w uzyskiwaniu odszkodowań na drodze sądowej, ale również obsłudze biznesu, prawie rodzinnym, spadkowym i pracy.