Polska harfistka pomaga początkującym [wywiad]

Zuzanna Olbryś jest harfistką, nauczycielem gry na harfie i prowadzi kanał na Youtube - Coffee Break Harp. Na kanale dzieli się wiedzą i materiałami, które pomagają w nauce gry na harfie. Stara się dotrzeć do osób z całego świata, które uczą się lub dopiero zaczynają swoją przygodę z tym instrumentem, a nie stać ich na regularne lekcje. Na co dzień mieszka w stolicy Szkocji.

Joanna Durlik [JD]: Co zapoczątkowało u Pani pasję do grania na harfie?

Zuzanna Olbryś [ZO]: Jako dziecko uczyłam się gry na fortepianie. Kiedy kończyłam naukę w szkole muzycznej I stopnia, dowiedziałam się o kontynuacji nauki w szkole II stopnia z możliwością rozpoczęcia gry na innym instrumencie. Na liście instrumentów była wymieniona również harfa. Wtedy zdecydowałam się podejść do rekrutacji wybierając właśnie ją, ponieważ niewiele o niej wiedziałam i dlatego mnie zaintrygowała.

JD: Czy harfa to instrument dla każdego? Czy trzeba posiadać wyjątkowe zdolności, żeby na niej grać?

ZO: To bardzo ciekawe pytanie. Zależy od tego, co rozumiemy przez “wyjątkowe” zdolności. Dużo ludzi myśli, że chodzi tu o wybitny słuch, poczucie rytmu i wyjątkową umiejętność koordynacji ruchowej. Te umiejętności mogą być pomocne na początku. Osobom nimi obdarzonymi dość łatwo przychodzą pierwsze kroki w grze na instrumencie.

Obserwując wielu moich uczniów wyraźnie widzę, że o wiele ważniejsze są inne umiejętności, na przykład cierpliwość, pracowitość, a zwłaszcza systematyczność. To może być na początku nawet 10 czy 15 minut, ale codziennie. Ważna jest wiara w siebie i nie poddawanie się pomimo popełnianych błędów. Trzeba codzienne powracać do instrumentu, nawet jeśli wydaje się nam, że nasz wysiłek przez długi czas nie przynosi oczekiwanych efektów.

Cierpliwość i pracowitość to umiejętności, które można w sobie wykształcić. Są one o wiele bardziej wyjątkowe niż to, co powszechnie większość z nas rozumie pod pojęciem muzycznego talentu. Czasami zdarza się, że osobom uważanym za “utalentowane” brakuje tych umiejętności. Nie wykształciły one nawyku codziennych ćwiczeń i pokonywania trudności, ponieważ początki nauki przychodziły im łatwo.

Trudności i frustracje na pewnym etapie pojawiają się u każdego, niezależnie od tego, jak “wielki” jest talent. Sztuką jest umiejętność radzenia sobie z nimi. Na harfie jest to bardziej widoczne niż na innych instrumentach. Początki nauki mogą wydawać się bardzo łatwe, ponieważ harfa zawsze będzie brzmieć pięknie, nawet jeśli zagramy kilka przypadkowych nut jednym palcem. To może być zwodnicze. Pozycja i technika gry, których trzeba się nauczyć na harfie, są mniej intuicyjne niż na wielu innych instrumentach.

Wierzę, że harfa jest instrumentem dla każdego, kto będzie potrafił znaleźć dla niej codziennie czas, a także będzie miał cierpliwość i wyrozumiałość dla siebie w chwilach zwątpienia.

JD: Skąd pomysł podzielenia się swoją wiedzą w Internecie?

ZO: Harfa, a zwłaszcza wykorzystywana w orkiestrach harfa pedałowa, jest instrumentem drogim i niestety nie każdego stać na jej zakup. Jest też stosunkowo mało znana, więc nie każdy ma okazję dowiedzieć się o możliwości wypożyczenia tego instrumentu. Przez swego rodzaju “niszowość” harfy wiele osób obawia się, że gra na niej okaże się zbyt skomplikowana i trudna do opanowania. Chciałabym to zmienić. Dzięki Internetowi mamy możliwość zdobywania wiedzy w praktycznie każdej dziedzinie.

Bardzo doceniam to, że miałam możliwość bezpłatnej nauki w szkole muzycznej. Najpierw uczyłam się gry na pianinie, a potem na harfie. Moja rodzina wspierała mnie w tej drodze. Wielu ludzi zupełnie bezinteresownie pomagało mi wykorzystać otrzymane szanse na rozwój i przezwyciężać trudności, które się pojawiały. Gdy patrzę wstecz na swoja przygodę z harfą, czasami trudno mi uwierzyć w rozmaite “zbiegi okoliczności”, które sprawiły, że jestem tu, gdzie teraz jestem. Widzę wyraźnie, że w sytuacji braku podobnie sprzyjających warunków nauka gry na każdym instrumencie może być po prostu niemożliwa. Bardzo chciałabym tę sytuację zmienić. Przez swoją działalność chcę dalej przekazać część tego dobra, które sama do tej pory otrzymałam.

JD: Co doradziłaby Pani rodzicom, których dziecko chce zacząć przygodę z graniem na instrumencie?

ZO: Chciałabym zachęcić rodziców do rozmowy z dzieckiem. Wspaniale, jeśli możemy przy okazji takich rozmów wspólnie posłuchać muzyki, uczestniczyć w koncertach i poznawać instrumenty. Mając możliwość podążania za swoimi marzeniami, dziecko będzie bardziej skłonne do poświęcenia czasu na grę na instrumencie, który wybrało i będzie z niej czerpać o wiele więcej radości.

Dzieci mogą często zaskoczyć swoją wiedzą i zdecydowanymi wyborami. Zwykle bardzo dobrze wiedzą, czego chcą. Jeśli nasza pociecha nie jest zdecydowana na jeden konkretny instrument, to bardzo dobrym wyborem na początek jest fortepian lub pianino. Są to instrumenty dostępne praktycznie we wszystkich ośrodkach muzycznych.

JD: Jakie są Pani marzenia związane z tą pasją?

ZO: Chciałabym, aby wszystkie dzieci mogły uczyć się gry na dowolnym instrumencie i poznawać muzykę od tej “praktycznej” strony, jak najwcześniej. Nie tylko podczas zajęć muzyki z całą klasy, ale także indywidualnie lub w małych grupach. Marzę też, by jeszcze więcej dorosłych miało możliwość nauki gry na instrumencie i odważyło się spełniać swoje muzyczne marzenia. Chciałabym, żeby robili to w każdym wieku, niezależnie od miejsca, warunków życiowych i sytuacji finansowej. Jeden z moich ulubionych cytatów brzmi: “nawet najdłuższa droga zaczyna się od pierwszego kroku”. Zawsze cieszę się, że mogę towarzyszyć w tym pierwszym kroku moim uczniom.

Jeśli znacie kogoś, kto tak jak Zuzanna ma ciekawą pasję i chciałby udzielić wywiadu, to wysyłajcie swoje zgłoszenia na [email protected]