Do góry

Prawa kobiet w ciąży w UK

Kobiety w ciąży mają prawo do godzin lub dni wolnych od pracy u pracodawcy na tzw. “opiekę przedporodową”, pracy w bezpiecznych warunkach, trzydziestu dziewięciu tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego, oraz ochrony przed nieuczciwym i bezprawnym postępowaniem pracodawców, dyskryminacją lub zwolnieniem i działań prawnych w razie złamania tychże praw. Warto wiedzieć co i jak, gdy na horyzoncie pojawia się perspektywa ciąży i macierzyństwa.

Obowiązkiem pracodawcy jest zagwarantowanie bezpiecznych warunków pracy kobietom w ciąży. Fot. harinaivoteza (CC BY-SA 2.0)

Wolne na badania

Najpierw należy sprawdzić w umowie o pracę, czy kobieta figuruje jako robotnik (worker) czy pracownik (employee). Od tego wiele zależy w kwestii dni wolnych i urlopu macierzyńskiego. Każda kobieta (pracownik) ma prawo do wzięcia wolnego od pracy na “opiekę przedporodową”, czyli przede wszystkim badania związane z ciążą, wszelkie leczenie, ale także zajęcia w szkole rodzenia (gdy zostały zalecone przez lekarza lub położną), bez względu na długość zatrudnienia i ilość godzin przepracowanych w tygodniu.

Pracodawca powinien dać kobiecie wolne i zapłacić jej za ten czas normalną stawkę godzinową. Jeżeli badania są dłuższe niż standardowo, nieobecność w pracy może zostać potraktowana jako chorobowe i zgodnie z zasadami kobieta powinna być potraktowana na równi z innymi pracownikami przebywającymi na chorobowym.

Po pierwszym badaniu u lekarza, należy pokazać pracodawcy potwierdzenie o ciąży i poinformować go o kolejnych wizytach na badania, aby ten mógł odpowiednio ustalić grafik i przygotować się na nieobecność pracownicy. Pracodawca nie ma prawa odmówić kobiecie wolnego od pracy na badania nawet jeśli poinformuje go ona o tym w krótkim terminie, ale pracownica ma także obowiązek poinformowania szefa o kalendarzu swoich wizyt u GP jak najwcześniej – w tych kwestiach należy być więc bardzo ostrożnym, aby nikt nie zarzucił nam bezprawnego postępowania. Jeżeli pracodawca nie chce dać kobiecie wolnego mimo wczesnego uprzedzenia o terminie wizyty lub nie chce jej zapłacić za ten czas poza miejscem pracy - można złożyć oficjalną skargę do sądu pracy.

Warunki pracy

Obowiązkiem pracodawcy jest zagwarantowanie bezpiecznych warunków pracy kobietom w ciąży. Musi on wyeliminować wszelkie zagrożenia, na jakie może być narażona kobieta ciężarna, karmiąca piersią i kobieta, która urodziła dziecko do sześciu miesięcy wstecz.

Do szkodliwych warunków w pracy należą:

  • kontakt ze środkami chemicznymi,
  • podnoszenie lub przenoszenie ciężkich przedmiotów,
  • schylanie się, klęczenie lub kucanie,
  • nieodpowiedni wymiar godzin pracy,
  • długie stanie lub długie siedzenie,
  • brak odpowiednich przerw, itp.

Pracodawca nie ma prawa zmienić warunków pracy lub umowy kobiety ciężarnej bez jej zgody. Jeżeli nie da się zmienić godzin ani warunków pracy, pracodawca musi rozważyć zaoferowanie innego stanowiska za tą samą pensję. Jeżeli pracodawca nie jest w stanie tego zrobić, musi zawiesić kobietę w pracy ze względu na stan zdrowia i płacić pełne wynagrodzenie w czasie jej nieobecności.

Co dalej?

Ciężarne pracownice, które uważają, że pracodawca nie poczynił wszelkich kroków, aby zapewnić im bezpieczeństwo w pracy, nie otrzymały SMP w odpowiedniej kwocie, padły ofiarą dyskryminacji lub nie otrzymały wolnego od pracy na wizytę u lekarza - powinny zgłosić się do związków zawodowych, jednego z centrów Citizens Advice lub do lekarza GP poradę i pomoc. Najpierw jednak warto spokojnie porozmawiać z pracodawcą, aby upewnić się, że nie zaszło zwykłe nieporozumienie oraz przedstawić mu swój punkt widzenia.

Następnym krokiem jest ustalenie daty urlopu macierzyńskiego oraz otrzymywanie zasiłku Statutory Maternity Pay (SMP). O tym napiszemy w następnym numerze Naszego Expressu.

Urlop macierzyński można rozpocząć, gdy do porodu pozostaje 11 tygodni. Fot. A.Kuzminski (CC BY 2.0)

Urlop macierzyński

Aby wziąć urlop macierzyński należy powiadomić pracodawcę na piśmie, najpóźniej piętnaście tygodni przed porodem, że jest się w ciąży, o dacie porodu i rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. W tym celu należy przedstawić zaświadczenie lekarskie MATB1, które można uzyskać od swojego lekarza lub położnej. Od tego momentu pracodawca ma 28 dni na podanie na piśmie daty, kiedy spodziewa się powrotu kobiety z urlopu macierzyńskiego.

Urlop macierzyński można rozpocząć, gdy do porodu pozostaje 11 tygodni. Zacznie się jednak automatycznie, gdy z powodu ciąży nie będzie kobiety w pracy na 6 tygodni przed porodem. Po 39 tygodniach od rozpoczęcia kończy się zwykły urlop macierzyński (Ordinary Maternity Leave, OML). Kobieta nie ma obowiązku informować swojego pracodawcy o powrocie do pracy. Kobieta ma jednak prawo do dodatkowego urlopu (Additional Maternity Leave, AMD) przez kolejne 26 tygodni. Uwaga! Pomiędzy urlopem OML, a AML nie może być przerwy.

Zasiłek macierzyński

Zasiłek podczas urlopu macierzyńskiego jest wypłacany tak samo jak pensja, gdy pracownica przechodzi na urlop macierzyński. Statutory Maternity Pay (SMP) przez pierwsze 6 tygodni wynosi 90% średniego wynagrodzenia netto, przez kolejne 33 tygodnie - 135 funtów tygodniowo lub nadal 90% wynagrodzenia w zależności od tego, które jest niższe. Nie można otrzymywać mniejszej kwoty SMP, ale jeśli firma ma inną politykę, można otrzymywać więcej.

Aby kwalifikować się do SMP należy:

  • pracować dla pracodawcy co najmniej 26 tygodni do 15 tygodnia przed spodziewanym terminem porodu,
  • zarabiać średnio co najmniej 107 funtów tygodniowo,
  • w odpowiednim czasie poinformować pracodawcę o ciąży,
  • okazać zaświadczenie, że jest się w ciąży.

Jeżeli kobieta nie jest uprawniona do zasiłku powinna otrzymać od pracodawcy formularz SMP1 wyjaśniający powody takiej decyzji. Zamiast SMP pracownica może ubiegać się wtedy od Maternity Allowance od państwa.

Maternity Allowance

Do Maternity Allowance kwalifikuje się każda kobieta, która zarabiała wcześniej przynajmniej £30 tygodniowo i nadal jest zatrudniona, ale nie kwalifikuje się do Statutory Maternity Pay. Pracownica musi pracować przynajmniej 26 tygodni w trakcie 66 tygodni poprzedzających poród. Także kobieta kwalifikuje się do Maternity Allowance jeśli otrzymuje jeden z tych benefitów: Income Support, Income-based Jobseekers Allowance, income-related Employment and Support Allowance czy Child Tax Credit.

Stawka Maternity Allowance wynosi £135.45 tygodniowo lub 90 procent wynagrodzenia tygodniowego przed pobraniem podatku, w zależności od tego, która kwota jest mniejsza. Zasiłek płacony jest na konto bankowe tygodniowo lub miesięcznie. Formularz można pobrać z Jobcentre Plus.

Ważne jest, żeby dopilnować wszystkich formalności na czas. Gdy urodzi się dziecko, żadni rodzice nie mają głowy do tego, żeby wykłócać się o swoje prawa. Lepiej więc dmuchać na zimne. W następnym numerze Naszego Expressu znajdziecie przegląd zasiłków, które mogą otrzymać rodzice.

Komentarze 29

mamwaswuchu
1 659
mamwaswuchu 1 659
#218.04.2013, 09:51

palant

Profil nieaktywny
maciej1980
#318.04.2013, 09:56

totalny palant! ciekawe skad on sie wzial...idac jego tokiem (myslenia???) jego matka sie tez pieprzyla..

brrrzack
561
brrrzack 561
#418.04.2013, 10:23

hmmm... czy to na pewno aż tak ciekawy artykuł aby umieszczać go na "pierwszej" stronie ? dokładnie to samo jest w poradnikach...

aaarszenik
London
12 706
#518.04.2013, 10:50

"Po pierwszym badaniu u lekarza, należy pokazać pracodawcy potwierdzenie o ciąży i poinformować go o kolejnych wizytach na badania, aby ten mógł odpowiednio ustalić grafik i przygotować się na nieobecność pracownicy"

Wcale nie nalezy, pracownik moze poinformowac pracodawce o ciazy kiedy tylko mu sie podoba. Zaswiadczenie zas o ktorym jest mowa dalej dostaje sie gdzies w okolicy 20 tyg.
Chcialabym tez wiedziec o jakim 'pierwszym badaniu' jest mowa.

Profil nieaktywny
kocham_scotland
#618.04.2013, 10:55

aaarszenik
#5 | Dziś - 10:50
"Po pierwszym badaniu u lekarza, należy pokazać pracodawcy potwierdzenie o ciąży i poinformować go o kolejnych wizytach na badania, aby ten mógł odpowiednio ustalić grafik i przygotować się na nieobecność pracownicy"

-----------------------------------------------------------------
a jezeli szfem bedzie srup..... to nic z tego
strzeli ci w twarz.....

srup
#1 | Dziś - 09:35
jesli jest w ciazy to musiala sie pieprzyc, czego mam za to placic

aaarszenik
London
12 706
#718.04.2013, 11:00

Po co cytujesz mnie cytujaca artukul?

Profil nieaktywny
srup
#818.04.2013, 14:01

#3 idac innym tokiem myslenia tez na to samo wyjdzie, przeciez sroce z pod ogona nie wypadles
denerwuje mnie powszechna moda na zaciazanie i rodzenie w uk, juz i tak jestesmy jednym z najczesciej to robiacych mniejszosci

aaarszenik
London
12 706
#918.04.2013, 14:29

Srup a gdzie mamy rodzic zyjac tutaj?

kijevna
18 850
kijevna 18 850
#1018.04.2013, 14:38

moda na rodzenie w UK, moda na rodzenie po 40... co to w ogóle za zwroty? nie znam nikogo, kto by sobie zrobił dziecko, ze względu na modę - palnijcie się w główkę

TuneUp
70 455
TuneUp 70 455
#1118.04.2013, 15:34

jeszcze troche a oglosza mode na oddychanie

mamwaswuchu
1 659
mamwaswuchu 1 659
#1218.04.2013, 15:44

mamwaswuchu
#2
Do cenzora.

1. Wpis nr 1 pod tym artykułem nie zawierał treści obraźliwych, pokazywał tylko prawdziwe oblicze autora wpisu "palanta".

2. Po wyrzuceniu wpisu nr jeden mój wpis nr 2 oraz wpis Macieja nr3 straciły sens.

3. Dlatego wnioskuję o przywrócenie wpisu nr 1.
Pozwólmy "palantowi" ośmieszać się.

TuneUp
70 455
TuneUp 70 455
#1318.04.2013, 16:34

nie podniecaj sie tak, za wiele sie od niego nie roznisz

mamwaswuchu
1 659
mamwaswuchu 1 659
#1418.04.2013, 18:07

Ty jestes wrecz do niego podobny

Profil nieaktywny
ItakFigurowicz
#1518.04.2013, 22:08

O kuźwa, nie mam nic do powiedzenia.

Profil nieaktywny
maciej1980
#1618.04.2013, 22:09

mamwaswuchu
#12 | Dziś - 15:44

2. Po wyrzuceniu wpisu nr jeden mój wpis nr 2 oraz wpis Macieja nr3 straciły sens.

bo zycie bezemnie jest smutne,emito bez moich wpisow to jak gala boksu bez najmana! :))

Opium
2 007
Opium 2 007
#1719.04.2013, 09:48

@11
szkoda, ze jeszcze mody na myslenie nie wprowadzono :/

Profil nieaktywny
maciej1980
#1819.04.2013, 09:58

kiedys obowiazywala,dzis to ekstrawagancja i glupota..

D.O.T.
249
D.O.T. 249
#1922.04.2013, 20:52

moda na rodzenie? A nie wpadlo ci na mysl ze do UK wyjechaly glownie mlode osoby w wieku "reprodukcyjnym" i nic w tym dziwnego ze teraz tyle malutkich dzieci u emigrantow? To co bablki maja nie rodzic bo nie wypada lub to obciach przed brytyjczykami ze mamy dzieci?

TuneUp
70 455
TuneUp 70 455
#2022.04.2013, 20:57

nie zgadzasz się mamwaswuchu z @19? dlaczego?

TuneUp
70 455
TuneUp 70 455
#2122.04.2013, 21:15

nie masz jaj by odpowiedzieć? łatwo się daje nielajki, ale trzeba je umieć obronić, zamiast chować się tchórzliwie za monitorem

mamwaswuchu
1 659
mamwaswuchu 1 659
#2222.04.2013, 21:37

Tomek_L
#20

mam odwagę nie tylko odpowiedzieć, ale i PRZEPROSIĆ.
To była oczywista moja pomyłka. Już poprawione.

sp a ty jesteś adwokatem???

TuneUp
70 455
TuneUp 70 455
#2322.04.2013, 23:22

czasami

meme12345
148
meme12345 148
#2429.04.2013, 13:35

prawa kobiet w ciazy w uk
hm polskich kobiet ...
prawda jest smutna a mianowicie....

polskie kobiety bedace w ciazy nie maja zadnych praw lub maja ich niewiele
ich prawa sa nagminnie lamane
i dodam wiecej robi sie to zupelnie bezkarnie

Profil nieaktywny
srup
#2529.04.2013, 14:19

widze, ze takie inwidua jak ten z uchem sa pierwsi do zadymki w imie czegos tam, o ciazy niewiele wie ale dymu szuka.
at 19 do UK przybywaja glownie emigranci w wieku reprodukcyjnym ale Polki bija je na glowe w zaciazaniu, w Polsce jakos mniej im w glowie amory

kijevna
18 850
kijevna 18 850
#2629.04.2013, 14:57

jakieś konkrety meme?

brrrzack
561
brrrzack 561
#2729.04.2013, 15:14

też czekam na jakieś konkrety... Będąc w ciąży zauważyłam same przywileje ;)
(nie licząc tylko tych co nie "złapali się" na mój wielki brzuch i udawane zmęczenie w kolejce do kasy w lidlu ;) )

Profil nieaktywny
kocham_scotland
#2803.05.2013, 22:43

kocham_scotland
#6 | 18.04.13, 10:55
aaarszenik
#5 | Dziś - 10:50
"Po pierwszym badaniu u lekarza, należy pokazać pracodawcy potwierdzenie o ciąży i poinformować go o kolejnych wizytach na badania, aby ten mógł odpowiednio ustalić grafik i przygotować się na nieobecność pracownicy"

-----------------------------------------------------------------
a jezeli szfem bedzie srup..... to nic z tego
strzeli ci w twarz.....

srup
#1 | Dziś - 09:35
jesli jest w ciazy to musiala sie pieprzyc, czego mam za to placic

Myszunia09
1
#2916.06.2013, 14:00

Witam wszystkich serdecznie,
Powiedzcie mi jak te 'prawa w ciąży' wyglądają jak ktoś jest na 'probation' (praca podjęta w grudniu 2012). które kończy się za tydzień. Czy ma takie same prawa odnośnie bezpieczeństwa w pracy jak zwykły pracownik?
Pozdrawiam