Kto będzie rządził Szkocją? Kandydatów jest troje

Gdy 15 lutego Nicola Sturgeon ustąpiła ze stanowiska szefowej szkockiego rządu, wywołała niemałą konsternację i zamieszanie. Nikt się tego nie spodziewał i do dziś nie jest jasne, co było prawdziwym powodem odejścia dość jednak popularnej szefowej Szkockiej Partii Narodowej. Mówi się o wyczerpaniu fizycznym, inni wskazują kilka niepopularnych decyzji z ostatnich miesięcy, w tym forsowaną przez nią ustawę o samookreśleniu płci, którą ostatecznie i tak zablokował Londyn.

Niezależnie, co jest prawdą, w Edynburgu szykuje się zmiana na stanowiska szefa rządu i to już w najbliższy poniedziałek. Wtedy to członkowie Szkockiej Partii Narodowej zakończą głosowanie nad wyborem nowego szefa partii, który automatycznie zostanie pierwszym ministrem kraju. Zmiana następuje bowiem w trakcie trwania kadencji wybranego w 2021 roku szkockiego parlamentu.

Kandydatów jest troje: Humza Yousaf, Ash Regan i Kate Forbes.

Humza Haroon Yousaf urodził się 7 kwietnia 1985 roku i jest urodzonym z Glasgow synem pakistańskich imigrantów. Jest też pierwszym muzułmańskim ministrem w szkockim rządzie.

W porównaniu ze swoimi konkurentkami ma największe doświadczenie w sprawowaniu rządowych funkcji. W gabinecie Nicoli Sturgeon odpowiada za zdrowie i opiekę socjalną.

W rządzie jest od 2012 roku. Wcześniej był już sekretarzem ds. sprawiedliwości i ministerem transportu. Krytycy zarzucają mu, że pełniąc te wszystkie funkcje, niewiele zrobił.

Nie tylko poparł ustawę o samoidentyfikacji płci, ale zapowiada, że jako pierwszy minister będzie walczył z Londynem w sądzie o jej uznanie. Sądy chce też wykorzystać do walki o niepodległość Szkocji.

Spotkał się z oskarżeniami – którym stanowczo zaprzecza – że „uniknął” głosowania, które zalegalizowało małżeństwa gejowskie w 2014 roku z powodu presji religijnej meczetu w Glasgow.

Mimo tych kontrowersji to Yousaf jest faworytem wśród bukmacherów do zastąpienia Nicoli Sturgeon na stanowisku pierwszego ministra Szkocji. Uważa się, że ma poparcie większości posłów swojej partii oraz establishmentu SNP, w tym samej Sturgeon.

Sarah Jane Regan urodziła się 8 marca 1974 roku w Biggar w South Lanarkshire. Po mężu nazywa się Denham, ale woli używać panieńskiego nazwiska.

Od 2016 r. jest posłem do parlamentu szkockiego z okręgu Edinburgh Eastern. W latach 2018-2022 pełniła funkcję ministra ds. bezpieczeństwa społeczności lokalnych. Zrezygnowała z tej funkcji z powodu ustawy o samoidentyfikacji płci, mówiąc, że „sumienie nie pozwala jej na poparcie tego projektu” oraz że „nigdy nie zagłosuje za niczym, co naraziłoby kobiety i dziewczęta na niebezpieczeństwo”.

Regan przedstawia się jako kandydatka, która najlepiej będzie potrafiła zjednoczyć i ożywić ruch niepodległościowy. Swoich konkurentów oskarża o bycie w tej kwestii “życzeniowymi”.

Chce stworzyć ponadpartyjną Konwencję Niepodległości. Twierdzi, że większość wyborców głosujących na partie popierające niepodległość w kolejnych szkockich wyborach wystarczy, aby rozpocząć negocjacje z Londynem w sprawie opuszczenia przez Szkocję Zjednoczonego Królestwa.

Kate Elizabeth Forbes jest najmłodszą z kandydatów na urząd pierwszego ministra. Urodziła się 6 kwietnia 1990 roku w Dingwall w szkockich Highlandach.

Z zawodu jest księgową. Od 2020 pełni funkcję sekretarza gabinetu ds. finansów i gospodarki. Jest posłanką z okręgu wyborczego Skye, Lochaber i Badenoch.

W kwestii niepodległości przyjęła bardziej ostrożne podejście niż jej wojowniczy konkurenci. Mówi, że chce zbudować poparcie dla niepodległości do poziomu znacznie przekraczającego 50 proc. poprzez pozyskiwanie ludzi, którzy są obecnie przeciwni tej idei. Chce do tego wykorzystać istniejące uprawnienia szkockiego parlamentu oraz pokazując, że Szkocja może się rozwijać sama.

Forbes nie wzięła udziału w ostatecznym głosowaniu nad ustawą o samookreśleniu płci, ponieważ przebywała wtedy na urlopie macierzyńskim, ale powiedziała później, że i tak nie poparłaby nowego prawa. Była też jednym z polityków SNP, którzy wcześniej podpisali list otwarty do Nicoli Sturgeon, podkreślając obawy związane z tą ustawą.

Jest znana ze swych konserwatywnych poglądów w takich kwestiach jak aborcja, małżeństwa homoseksualne, a nawet posiadanie dzieci poza małżeństwem.