Prowadzenie firmy w UK: sole trader czy limited company?

Rozpoczynając działalność gospodarczą w UK stajemy przed pewnym wyborem. Musimy zadecydować, jaką formę prawną będzie miała nasza firma. Dziś zastanowimy się czy lepiej być sole traderem czy też dyrektorem spółki Ltd.

Istnieje kilka innych form działalności, ale te dwie są zdecydowanie najbardziej popularne i dlatego skupię się na nich. Jako, że rzecz dotyczy wyboru, który będzie niósł konkretne konsekwencje, warto aby przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu działalności, czytający skontaktowali się z firmą udzielającą profesjonalnych porad w tym zakresie.

Pamiętajcie, że forma działalności, na którą się zdecydujecie, nie jest najważniejsza i ten wybór nie powinien wstrzymywać Was od działania. Tak naprawdę to, co wybierzecie, nie zadecyduje o sukcesie biznesu. Zawsze istnieje też ewentualność przejścia na inną formę prowadzenia działalności.

Sole traders

Samozatrudnienie jest najłatwiejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej. Z punktu widzenia podatków przypomina pracę na etacie - z tą różnicą, że pracownik i pracodawca są jedną i tą samą osobą. Prowadzenie księgowości i rozliczania z urzędem skarbowym są łatwe i możemy je robić we własnym zakresie. Nie ma też obowiązku posiadania specjalnego, biznesowego konta w banku, wystarczy zwykły rachunek. Rozpoczynając działalność nie musimy nawet od razu jej rejestrować. Powinniśmy to zrobić w miarę szybko ale jeżeli nam się nie uda, mamy czas na zarejestrowanie działalności do 5 października kolejnego roku podatkowego. Jeżeli więc ktoś rozpocznie działalność np. w sierpniu 2016, musi powiadomić urząd o tym fakcie nie później niż 5 października 2018 roku.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy, sole trader płaci identyczne podatki jak osoba zatrudniona na etacie. Ma tę samą kwotę wolną od podatku (tzw. personal allowance) £11,000, następnie zaczyna płacić 20 proc. od uzyskanego dochodu pomiędzy kwotami £11,001 i £43,000. Kolejny próg podatkowy wynosi 40 proc. dla dochodu pomiędzy £43,001 i £150,000, a ostatni - 45 proc. dla dochodu powyżej £150,000. Co ważne, w przeciwieństwie do zwykłego pracownika, sole trader może odliczyć od dochodu wiele różnych kosztów wynikających z prowadzenia działalności, przez co zapłaci niższy podatek dochodowy (na stronie Expenses if you’re self-employed odnajdziecie więcej informacji).

Drugim podatkiem, który płaci sole trader jest tzw. National Insurance contributions - odpowiednik polskiej składki emerytalnej. Osoby samozatrudnione w zależności od osiąganych dochodów płacą tzw. Class 2 lub Class 2 i Class 4. Składki Class 2 to £2.80 tygodniowo i zaczynamy je płacić po osiągnięciu dochodu w wysokości £5,965 (tzw. small profit threshold). Innymi słowy osoby, które dopiero startują z biznesem w UK i uzyskują bardzo niski dochód, w ogóle nie muszą płacić żadnego podatku (ani dochodowego z uwagi na personal allowance, ani National Insurance, bo zarobiły poniżej £5,965).

Jestem zdania, że nawet jeśli nie przekraczamy tego pułapu to i tak najczęściej warto nam opłacać Class 2. Składki pomogą w otrzymaniu brytyjskiej emerytury i upoważniają do otrzymania kilku świadczeń (np. maternity allowance i pewne bereavement benefits).

Kilka słów na temat Class 4. Jeżeli nasze dochody mieszczą się w granicach między £8,060 a £43,000, to dodatkowo będziemy musieli zapłacić podatek Class 4 w wysokości 9 proc. od uzyskanego dochodu. Jeżeli natomiast zysk przekroczy £43,000, podatek Class 4 od każdego zarobionego funta powyżej tej kwoty wyniesie 2 proc.

Rozliczanie się z tych wszystkich obciążeń podatkowych odbywa się za sprawą tzw. Self Assesment Tax Return. Chyba najłatwiej zrobić to online - wypełniając i wysyłając stosowny formularz. Jeżeli znamy angielski, jest to całkiem proste i możemy to zrobić sami. Możemy również zlecić zrobienie self assesment firmie księgowej. Jednorazowa usługa kosztuje najczęściej poniżej £100.

Bez względu na to, którą drogę wybierzemy, naszym obowiązkiem jest prowadzenie dokumentacji, w której zapisujemy informacje dotyczące przychodów i wydatków oraz przechowujemy rachunki i faktury. Urząd skarbowy nie przymusza nas do jakiegoś wybranego formatu, czy sposobu prowadzenia dokumentacji. Osobiście robiłem to w zwykłym arkuszu kalkulacyjnym - ale jeżeli macie wiele transakcji, być może warto zaopatrzyć się w tym celu w jakiś software.

Jeszcze jedna, bardzo ważna uwaga. Choć jak widzieliśmy, zasady działania sole trader są dosyć przejrzyste, istnieje pewne niebezpieczeństwo przy tej formie działalności. Polega ono na tym, że sole trader odpowiada własnym majątkiem za zobowiązania firmy. On i firma to jedno, więc jeżeli dojdzie do sytuacji, w której pojawią się długi albo inne roszczenia, sole trader może stracić część - lub całość - swojego prywatnego majątku. Jeżeli nasza działalność jest “ryzykowna” w tym sensie, warto kupić specjalistyczne ubezpieczenie, które zmniejszy to ryzyko, albo zastanowić się nad innymi formami działalności, np. limited company.

Limited company

Prowadzenie Ltd jest z punktu widzenia prawnego zupełnie inną formą działalności niż sole trader. Firma jest tworem prawnie od nas oddzielonym, jesteśmy jej udziałowcami i pracujemy dla niej (najczęściej) jako dyrektor. W wypadku przegranej dysputy z klientami lub partnerami, to firma jest pociągana do odpowiedzialności. Prywatny majątek dyrektora nie jest więc zagrożony. Posiadanie firmy Ltd może również w niektórych sytuacjach pomóc w zdobyciu klientów czy kontraktu – firmy są postrzegane jako bardziej wiarygodne niż sole traders.

Istnieje jednak kilka minusów prowadzenia limited company. Księgowość jest bardziej skomplikowana i jeżeli nie mamy specjalistycznego przygotowania w tym zakresie, trudno będzie nam samemu ją prowadzić. Będziemy musieli ją komuś zlecić, co spowoduje wzrost kosztów (ok. £50-£90 miesięcznie). Aby prowadzić firmę, musimy mieć specjalny rachunek biznesowy, a to również może wiązać się z kosztami. Kolejny minus – dane dotyczące działalności firmy i dane osobowe dyrektorów/ udziałowców są łatwo dostępne w internecie, co również niesie ze sobą pewne zagrożenia.

Wszystkie te minusy były jeszcze do niedawna rekompensowane niższymi podatkami przy prowadzeniu takiej firmy, ale rząd wprowadził pewne zmiany i obecnie prowadzenie limited company jest z tego punktu widzenia tylko nieznacznie korzystniejsze. Jeżeli weźmiemy pod uwagę większą liczbę wydatków (np. księgowość, biznesowy rachunek bankowy) to być może okaże się, że zabraknie silnych argumentów za prowadzeniem limited company.

Wróćmy do podatków. Zyski firmy są w tym roku obciążone podatkiem Corporation tax na poziomie 20 proc. Zapowiedziano jednak obniżenie tego podatku, co również warto wziąć pod uwagę. Od 1 kwietnia 2017 Corporation tax w UK wyniesie 19 proc., a od 1 kwietnia 2020 - tylko 17 proc.

No dobrze, a jak wyglądają zarobki dyrektora firmy? Często, by uniknąć płacenia National Insurance i podatku dochodowego, dyrektor wypłaca sobie niewielkie wynagrodzenie, najczęściej do kwoty £8,060 rocznie. Wydatek ten można odjąć od zysków firmy, więc nie będzie on opodatkowany przez corporation tax.

To nie wszystkie zarobki dyrektora. Kolejne zyski zostają odprowadzane w formie dywidend. Do niedawna nie były one opodatkowane, ale obecnie jedynie pierwsze £5,000 można wypłacić bez płacenia podatku. Kolejne dywidendy, do kwoty £34,940 są opodatkowane w stopniu 7.5 proc. Ponieważ następne dywidendy są już opodatkowane w znacznym stopniu (odpowiednio 32.5 proc. dla osób z trzeciego progu podatkowego i 38.1 proc. dla tych z czwartego), wielu dyrektorów małych firm ogranicza swoje zarobki do £43,000 rocznie (£34,940 + £8,060 lub £32,000 + £11,000) i czeka do następnego roku podatkowego z wypłatą kolejnych pieniędzy. Pewnym rozwiązaniem na obniżenie podatków jest również wprowadzenie dodatkowych shareholders, np. małżonka, który również może skorzystać z nieopodatkowanej dywidendy w wysokości £5,000.

Oczywiście jest to tylko pewna strategia prowadzenia firmy. Dobry księgowy zna ich więcej i doradzi, która z nich będzie najbardziej odpowiednia. Polecam przy tej okazji artykuł Johna Falcona na ten temat: What are the best Directors Salary and Dividend Levels for 2016/17.

Jak wspomniałem, w praktyce różnica w płaceniu podatków pomiędzy sole traders i dyrektorami limited company się zaciera. Poniższa tabelka prezentuje oszczędności przy określonych zyskach z działalności. Zapoznając się z nią pamiętajmy, że prowadzenie firmy ltd. wiąże się z wyższymi kosztami:

Przydatne linki

Niniejszy artykuł nie wyczerpuje oczywiście tego rozległego tematu i osoby planujące biznes w UK powinny poczytać trochę więcej. Poniżej kilka źródeł, z których warto - moim zdaniem - korzystać:

Choose a legal structure for your business - Podstawowe informacje dla przedsiębiorców na stronie rządowej gov.uk.

HMRC Video Guides - materiały wideo przygotowane przez brytyjski urząd skarbowy dla osób prowadzących działalność gospodarczą w UK. Bardzo dużo przydatnych informacji.

Small Business & Freelancer Accountants Blog - blog Johna Falcona ze świetnymi wyjaśnieniami różnych zawiłości księgowych.