Kwestię podwójnego opodatkowania, a właściwie tego, jak takiego podwójnego opodatkowania uniknąć, chciałbym omówić na przykładzie dwojga klientów, którzy do niedawna mieszkali w Anglii, obecnie wrócili do Polski, a dochody mają z obu krajów (polska emerytura i inne dochody w Wielkiej Brytanii).
Najważniejsza jest tu zawsze kwestia miejsca zamieszkania dla celów
podatkowych, czyli rezydentury podatkowej.
Ogólnie rzecz biorąc, zasada jest taka:
- Osoba, który jest rezydentem podatkowym w UK w danym roku
podatkowym płaci podatek dochodowy w UK z dochodu otrzymanego na
całym świecie - Osoba, która nie jest w danym roku podatkowym rezydentem podatkowym w UK – na przykład ktoś, kto przyjechał na Wyspy jedynie na kilka tygodni – płaci w UK tylko podatek z dochodów uzyskanych w UK. Dochód spoza UK nie jest opodatkowany w UK
Dlatego jest tak istotne by określić miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Jeśli okaże się, że jesteś rezydentem podatkowym w UK, trzeba też ustalić, czy jesteś rezydentem w Szkocji czy gdzie indziej w Wielkiej Brytanii. To dlatego, że Szkocja ma inne stawki podatkowe.
Jeśli jednak okaże się, że nie byłeś rezydentem podatkowym w UK, polskie prawo podatkowe może pozwolić Ci odliczyć sobie podatek zapłacony w UK. O tym napiszę w dalszej części tego przewodnika.
Test rezydentury podatkowej
Zacznijmy jednak od rezydentury podatkowej. Aby zidentyfikować rezydenta, mamy do przeanalizowania trzyczęściowy test Statutory Residence Test (SRT). Test ten determinuje, czy jesteś rezydentem w UK w ciągu roku. Bierzemy tutaj pod uwagę i czas jaki spędził podatnik w UK i jakie ma powiązanie z UK.
Test ten jest podzielony na trzy części:
1. „Automatic overseas tests” – jeśli podatnik „zda” te testy, to „z automatu” nie jest uznawany za rezydenta podatkowego w UK – wówczas nie przechodzimy do kolejnego testu.
2. „Automatic residence tests” – te testy z kolei określą ostatecznie, czy osoba, która „nie zdała” testu 1 jest rezydentem w UK.
3. „Sufficient ties test” – jeśli poprzednie testy nie dały nam rozstrzygającej odpowiedzi, te ostateczne testy rozstrzygną, czy podatnik ma wystarczające powody, by uważać Wielką Brytanię za swoje miejsce zamieszkania do celów podatkowych.
Ad. 1. Automatic Overseas Test
Jeśli w ciągu danego roku podatkowego spełniasz jeden z poniższych warunków, oznacza to, że nie jesteś rezydentem podatkowym w Wielkiej Brytanii:
a. Co prawda byłeś rezydentem podatkowych przynajmniej w jednym z trzech poprzednich lat, ale w danym roku spędziłaś w UK mniej niż 16 dni
b. Nie byłeś rezydentem podatkowych w żadnym z trzech poprzednich lat oraz w danym roku podatkowym byłeś fizycznie obecny w UK przez mniej niż 46 dni
c. Spełniasz warunek „pracownika za granicą” („work abroad condition”).
Oznacza to, że pracujesz poza granicami kraju przynajmniej 35 godzin
tygodniowo przez cały rok, a na terenie UK jesteś w danym roku obecny
przez mniej niż 91 dni, spośród których mniej niż 31 dni przepracowałeś w UK
Ad. 2. Automatic Residence Test
Z pewnością będziesz rezydentem podatkowym w UK jeśli spełnisz przynajmniej jeden z poniższych warunków:
a. Jesteś obecna a UK przynajmniej przez 183 dni w roku podatkowym
b. Twój „dom” jest w UK – przez dom rozumiemy ośrodek życiowy
c. Pracujesz w UK przez 365 dni w roku
Ad. 3. Sufficient Ties Test
Pewne osoby nie będą spełniały warunków ani jednego ani drugiego testu. Zazwyczaj będą to osoby, które spędzają na terenie UK pomiędzy 46 a 182 dni.
W teście tym musimy wziąć pod uwagę liczbę dni, przez jaką przebywacie w Wielkiej Brytanii. To właśnie od tej liczby dni zależy, ile z poniższych warunków („wystraczających powiązań”) musicie spełniać by być podatnikami Jej Królewskiej Mości.
Spójrzcie w tabelę:
| Mniej niż 16 dni | Nigdy nie jesteś rezydentem UK |
| 46 – 90 dni | Musisz spełnić przynajmniej 4 warunki |
| 91 – 120 dni | Musisz spełnić przynajmniej 3 warunki |
| 121 – 182 dni | Musisz spełnić przynajmniej 2 warunki |
| 183 dni i więcej | Zawsze jesteś rezydentem UK |
Jakie to zatem warunki/powiązania?
a. Rodzina – partner, który jest rezydentem w UK lub dzieci w wieku poniżej 18 lat mieszkające w UK i widywane przynajmniej 61 dni w roku
b. Mieszkanie w UK, do którego macie dostęp przez przynajmniej 91 dni (niekoniecznie tam mieszkacie, macie mieć jedynie możliwość mieszkania w nim) i spędzicie w nim przynajmniej 1 dzień w roku
c. Praca – przynajmniej przez 40 dni w roku pracujecie w UK
d. Fizyczna obecność w UK (tzw. „90-day tie”) – w jednym w ostatnich 2 lat spędziłaś co najmniej 90 dni w UK
e. Kraj – jeśli w UK spędziłaś więcej dni niż w każdym innym kraju (to
przydatna reguła dla osób, które zdecydowały się podróżować po świecie)
Jak uniknąć podwójnego opodatkowania
Ustaliłeś zatem, że jesteś do celów podatkowych mieszkańcem Wielkiej Brytanii. Co jednak z dochodami z Polski, na przykład emeryturą?
Doszliśmy właśnie do drugiej części problemu – podwójnego opodatkowania.
Jesteś rezydentem UK, więc w UK płacisz podatki z zarobków na całym świecie. Również Twoja emerytura będzie opodatkowana w UK. Ponieważ Twoja polska emerytura może być opodatkowana również w Polsce, wydawać się może, że będziesz płacić podatek dochodowy podwójnie. Tak jednak nie jest! Brytyjskie prawo podatkowe przewidziało taką ewentualność i mamy tzw. „double tax relief” (DTR) czyli ulgę chroniącą przed podwójnym opodatkowaniem.
Są trzy formy ulgi podatkowej:
1. Jednostronna ulga (unitaleral relief) – odliczenie podatku zapłaconego za granicą (na przykład w Polsce), od tego, który HMRC naliczy Ci w UK.
W zależności od całości dochodów, konkretna kalkulacja może różnie wyglądać, jednak obliczenia można przedstawić w formie jak w tabeli poniżej:
| Podatek | £ |
|---|---|
| konkretna kwota x 20% | x |
| konkretna kwota x 40% | x |
| konkretna kwota x 40% | x |
| konkretna kwota x 45% | x |
| Obliczony podatek | x |
| minus DTR (podatek zapłacony w innym kraju) | (x) |
| Skorygowany podatek | x |
| minus podatek dochodowy zapłacony już w systemie PAYE wykazany na „payslipie” (jeśli taki był) | (x) |
| Podatek do zapłacenia | x |
Oczywiście, jeśli podatek zapłacony w Polsce był wyższy, aniżeli ten, który byś zapłacił w UK, ulga nie obejmie tej różnicy – jedynie ta niższa kwota należnego podatku będzie Ci odliczona. Czyli jeśli za dochód w UK zapłaciłbyś £1,000 podatku, a w Polsce zapłaciłeś £1,200, wówczas tylko £1,000 będzie Ci odliczone. Brytyjski urząd skarbowy nie dopłaci Ci do dochodów, a jedynie powstrzyma się od skasowania.
2. Druga opcja to tzw. dedukcja od zarobków (deduction relief) – w pewnych okolicznościach podatek zapłacony za granicą może być odliczony od podstawy opodatkowania branej pod uwagę w rozliczeniu podatkowym w UK.
3. Trzecia opcja to wykorzystanie Double Tax Agreements (DTAs). Kraje unii europejskiej mają ze sobą podpisane umowy na temat tego w jaki sposób będzie traktowany konkretny dochód z obu krajów i gdzie będzie opodatkowany. Poniżej linki do tej konwencji:
W wersji polskiej:
http://www.archbip.mf.gov.pl/bip/_files_/podatki/umowy_miedzynarodowe/wl...
W wersji angielskiej:
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploa...
Jak to wygląda w praktyce?
Załóżmy, że Magda dostała w Polsce emeryturę w wysokości £20,000. Jednak mieszka od wielu lat w UK i tu nadal zarabia. Pisze komentarze podatkowe dla HMRC jako zewnętrzna konsultantka. HMRC zapłaciło jej £30,000. I to jest jej całkowity dochód. £20k z polski i £30k z Wielkiej Brytanii.
Teraz wiemy ze w Polsce zapłaciła 10% podatku dochodowego (w naszym przykładzie Polska to raj podatkowy i maja najniższe podatku w Europie).
W UK zaś od £30,000 zapłaciła 20% podatku. Zakładamy, że w Polsce mamy 5,000 wolne od podatku a w UK 10,000 (trochę abstrakcji - wszystko to dla jasnego rachunku.
Dane:
Polska dochód £20,000
Polska wolne od podatku £5,000
Polska podatki od dochodu 10%
UK dochód £30,000
UK wolne od podatku £10,000
UK podatek dochodowy 20%
Magda jest na potrzeby podatków zamieszkała w UK.
Szukane:
Podatek do zapłacenia w UK
Kalkulacja będzie wyglądać tak:
Dochód z UK £30,000
Dochód z zagranicy £20,000
Razem £50,000
Dochód razem £50,000
Minus kwota wolna od podatku (UK) £10,000
Do opodatkowania £40,000
Podatek 20% = £40,000 * 20% = £8,000
Teraz obliczamy, ile zapłaciła podatku w Polsce:
Dochód w PL £20,000
Kwota wolna od podatku (PL) £5,000
Podatek 10% = £1,500
Wracamy teraz do naszych obliczeń w UK:
Magda powinna zapłacić £8,000 podatku. Oznaczałoby to jednak, że byłaby opodatkowana podwójnie w UK i Polsce, a zatem:
UK podatek £8,000
Minus ulga DTL (podatek już zapłacony w Polsce) £1,500
Podatek do zapłacenia UK £6,500
Umowa między Polską a Wielką Brytanią
Mieszkaniec z Polski, który przyjeżdża do Wielkiej Brytanii na krótki okres, będzie poddany obowiązkowi podatkowemu tylko w Polsce, jeżeli zostaną spełnione równocześnie następujące warunki:
W zawartej przez Polskę umowie z Wielką Brytanią
zastosowanie ma tak zwana metodą wyłączenia z progresją.
Istotą tej metody jest wyłączenie z podstawy opodatkowania w Polsce dochodu osiągniętego za granicą. Jednak dla ustalenia stawki podatku od dochodu uzyskanego w Polsce bierze się pod uwagę cały dochód podatnika – a więc sumuje się dochód osiągnięty w Polsce oraz za granicą.
W przypadku osoby mieszkającej w Polsce (takiej, która „poległa” na pierwszym teście rezydentury podatkowej w UK) ale osiągającej dochody z Wielkiej Brytanii, obowiązek złożenia w Polsce zeznania podatkowego nie zaistnieje gdy osoba ta nie uzyskała w tym samym roku podatkowym innego dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce i nie korzysta z preferencyjnego rozliczenia rocznego
(tzn. nie korzysta z rozliczenia wspólnego z małżonkiem lub opodatkowania w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci).
Mieszkasz w UK a nie wiesz, jak rozliczyć polskie dochody? Skorzystaj z porady doradcy podatkowego lub dobrego księgowego.
O czym warto pamiętać?
- Podatek dochodowy ulega obniżeniu o kwotę pobranej bądź opłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
- Podatnicy mają prawo do pomniejszania swoich dochodów osiąganych za granicą o kwotę odpowiadającą 30% równowartości diety z tytułu podróży służbowej za granicą.
- Osobie uzyskującej dochody poza granicami Polski przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodów określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
- Kwota przychodu uzyskanego za granicą powinna być przeliczona na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia przychodu do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłaszanego przez NBP.
- Rozliczenie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą powinno nastąpić na formularzu podatkowym PIT-36. Wzory zeznań podatkowych, wraz z broszurami informacyjnymi dotyczącymi ich wypełniania, są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
- W przypadku gdy podatnik przebywa za granicą, wypełnione zeznanie podatkowe można złożyć w polskim urzędzie konsularnym przed upływem terminu do złożenia zeznania podatkowego. Można je także przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pocztą, najlepiej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Dane adresowe organów podatkowych są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
Ministerstwo Finansów opracowało broszurę informacyjną "Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą" (stan prawny na dzień 1 stycznia 2010) (14 stron PDF, 64 KB, pl). Dowiesz się z niej między innymi z jakich innych odliczeń możesz jeszcze skorzystać przy swoim rozliczeniu.
Dalsze informacje
Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat opodatkowania dochodów uzyskanych za granicą, skontaktuj się z Krajową Informacją Podatkową w Polsce: +48 22 330 03 30 lub 0801 055 055.
O Autorze
Dawid Wojnowski - księgowy, specjalista od finansów firm i doradca podatkowy, absolwent uniwersytetów Napier i Robert Gordon. Założyciel firmy TaxOne. Dawid specjalizuje się w księgowości dla spółek LTD i prawie podatkowym, jego prawdziwą pasją jest rozwiązywaniu problemów podatkowych. Prowadzi blog biznesowo-podatkowy z humorem na https://www.taxone.uk