Polacy mieszkający za granicą często dziedziczą spadki po swoich krewnych mieszkających w Polsce. O jakie formalności musi zadbać spadkobierca? Poznaj odpowiedzi na 10 najczęściej zadawanych pytań o spadek w Polsce.
1. Czy trzeba przylatywać do Polski, aby załatwić sprawy spadkowe?
Nie, istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku, jak i dział spadku na odległość. Żeby mieć pewność , że sprawa zostanie załatwiona bez konieczności przylotu do Polski najlepiej ustanowić pełnomocnika (adwokata), który kompleksowo zajmie się kwestią spadku i złoży odpowiednie wnioski, aby możliwe było przeprowadzenie rozprawy on-line (wówczas nie będziesz musiał nawet odwiedzać Konsulatu). W artykule pt. „Dziedziczenie spadku z Polski. Jak to zrobić na emigracji?” przeczytasz, jak wygląda postępowanie spadkowe.
2. Czy sprawy spadkowe po osobach zmarłych w Polsce lub mających majątek w Polsce można załatwić w UK?
Nie, jeżeli spadkodawca przed śmiercią mieszkał w Polsce lub majątek spadkowy znajduje się w Polsce, należy przeprowadzić postępowanie przed sądem w Polsce.
3. Jak uniknąć dziedziczenia długów spadkowych?
Żeby mieć pewność, że nie będziesz musiał spłacać zobowiązań zmarłego, należy w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziałeś się o dziedziczeniu odrzucić spadek. Oświadczenie o odrzuceniu spadku możesz złożyć pisemnie przed Konsulem RP, który urzędowo poświadczy podpis. To jednak nie wystarczy. Twoje oświadczenie musi dojść do sądu właściwego do rozpoznania sprawy spadkowej w Polsce. Pamiętaj, że jeśli masz małoletnie dzieci do odrzucenia spadku, w ich imieniu będziesz potrzebować zgody sądu.
4. Co się stanie, jeśli spadkodawca nie sporządzi testamentu?
Nie ma obowiązku sporządzania testamentu. Jeśli spadkodawca umrze i nie pozostawi po sobie testamentu – wówczas dziedziczenie odbywa się zgodnie z polskim Kodeksem Cywilnym (patrz odpowiedź poniżej).
5. Komu należy się spadek po zmarłym w Polsce?
Jeśli spadkodawca zostawi po sobie ważny testament – wówczas majątek spadkowy dziedziczą osoby wskazane przez niego w testamencie. Jeżeli zmarły przed śmiercią nie wskazał w testamencie, kto ma po nim dziedziczyć, jego majątek należy się spadkobiercom ustawowym. Pierwszą grupą spadkobierców ustawowych są dzieci i małżonek/małżonka zmarłego. Dziedziczą oni w częściach równych, ale część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ spadku. Więcej o osobach uprawnionych do dziedziczenia przeczytasz w artykule pt. „Kto otrzyma spadek po zmarłym w Polsce”.
6. Co się stanie, jeśli spadkodawca nie uwzględni swojego dziecka w testamencie?
Jeśli ojciec lub matka nie uwzględnią swojego dziecka w testamencie, wówczas może ono domagać się tzw. zachowku. Jest to część udziału spadkowego, która przypadałaby ci, gdybyś dziedziczył po spadkodawcy. Zazwyczaj zachowek wynosi ½ udziału spadkowego, z wyjątkiem uprawnionych małoletnich lub trwale niezdolnych do pracy, którym należy się 2/3 udziału spadkowego. Zachowku możesz się domagać również, jeśli Twój krewny wyzbył się całego majątku przed śmiercią. W artykule pt. „Jak uzyskać zachowek po zmarłym w Polsce?” przeczytasz więcej nt. zachowku.
7. Czy można podważać testament lub wydziedziczenie?
Oczywiście, nie każdy testament jest ważny. Testament powinien być sporządzony w całości pismem ręcznym (nie na komputerze), podpisany i opatrzony datą. Można go również sporządzić u notariusza. Pomimo spełnienia tych warunków można podważać testament, jeśli został sporządzony:
1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;
3) pod wpływem groźby.
Podobnie, można kwestionować przed sądem w Polsce wydziedziczenie (czyli pozbawienie prawa do zachowku).
8. Jakie dokumenty są potrzebne, aby zacząć postępowanie spadkowe?
Spadkobiercy powinni posiadać przede wszystkim akt zgonu zmarłego oraz swoje akty urodzenia. Można je uzyskać w Urzędzie Stanu Cywilnego. Nie trzeba wnioskować o nie osobiście, można ustanowić profesjonalnego pełnomocnika, który zajmie się uzyskaniem niezbędnych dokumentów oraz składaniem odpowiednich wniosków.
9. Ile trwa postępowanie spadkowe w Polsce?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Wszystko zależy od tego, do jakiego sądu składamy wniosek, czy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do sposobu podziału spadku, jakie dowody trzeba przeprowadzić. Są sprawy, które można zakończyć w kilka miesięcy. Z pewnością udział profesjonalnego pełnomocnika wpłynie na przyspieszenie rozpoznania sprawy, ponieważ sąd będzie mógł kontaktować się z nim bezpośrednio, a także nie będzie musiał wzywać do uzupełnienia braków w pismach.
10. W jakim czasie trzeba załatwić sprawy spadkowe?
W prawie spadkowym jest kilkanaście terminów, o których trzeba pamiętać, dlatego ważne jest, aby skorzystać z pomocy profesjonalisty, żeby żadnego nie przegapić. Przykładowo na odrzucenie spadku jest tylko 6 miesięcy od dowiedzenia się o dziedziczeniu. Powoływać się na nieważność testamentu można do trzech lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, nie później niż w ciągu dziesięciu lat od otwarcia spadku. Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu.
W artykule pt. „10 najczęściej zadawanych pytań o rozwód w Polsce” możesz przeczytać odpowiedzi na 10 najczęściej zadawanych pytań o rozwód w Polsce.
O autorce
Katarzyna Zagata – adwokat, specjalizuje się w prowadzeniu spraw Polaków mieszkających za granicą przed sądami w Polsce, udziela również porad prawnych on-line za pośrednictwem serwisu www.kancelaria.zagata.pl. Pomaga w uzyskiwaniu odszkodowań na drodze sądowej, ale również w obsłudze biznesu, prawie rodzinnym, spadkowym i pracy.
Komentarze
Zgłoś do moderacji