Jobseekers Allowance jest cotygodniowym świadczeniem pieniężnym dla osób bezrobotnych lub pracujących w niewielkim wymiarze godzin, lecz zdolnych do pracy i aktywnie poszukujących zatrudnienia. Jest jeszcze kilka innych warunków, które dodatkowo należy spełnić, by ubiegać się o ten zasiłek.
Komu przysługuje Jobseeker's Allowance
O zasiłek Jobseeker's Allowance (JSA) możesz się starać jeśli jesteś bezrobotny lub pracujesz mniej niż 16 godzin tygodniowo i zarazem spełniasz poniższe kryteria:
- żyjesz w Wielkiej Brytanii;
- jesteś zdolny do pracy;
- jesteś gotowy podjąć pracę (jeśli nie pracujesz na część etatu ani nie działasz jako wolontariusz, powinieneś być gotów podjąć pracę natychmiast);
- aktywnie poszukujesz pracy (w każdym tygodniu wykonujesz przynajmniej 3 czynności, które mogą zwiększyć Twoje szanse na znalezienie zatrudnienia);
- masz 18 lat lub więcej (osoby poniżej 18 roku życia mogą otrzymywać ten zasiłek tylko w szczególnych okolicznościach);
- jesteś poniżej wieku emerytalnego;
- nie studiujesz w pełnym wymiarze godzin.
Ponadto musisz spełniać szczególne warunki w zależności od tego, o jaki rodzaj JSA się ubiegasz (patrz poniżej).
Potrzebna będzie również umowa dla osób poszukujących pracy (jobseeker’s agrement) z Departament for Work and Pensions. Umowa ta określa m.in. jakie starania zamierzasz podjąć, aby znaleźć zatrudnienie.
Jeśli nie spełniasz któregoś z wymienionych wymogów, wciąż możesz mieć szansę na otrzymanie zasiłku Jobseeker’s Allowance. Wiele zależy od indywidualnych okoliczności. Jeśli więc masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z państwowym biurem pośrednictwa pracy Jobcentre Plus (zlokalizuj najbliższe Tobie biuro) lub Jobs and Benefits Office jeśli jesteś w Irlandii Północnej.
Rodzaje zasiłku Jobseeker’s Allowance
Wypłacane są dwa rodzaje zasiłku Jobseeker’s Allowance: oparty na składkach na ubezpieczenie (contribution-based JSA) i oparty na dochodach (income-based JSA).
Contribution-based JSA przysługuje osobom, które przez 2 lata podatkowe przed zaprzestaniem pracy opłacały składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance). Generalnie contribution-based JSA przysługuje osobom które opłacały National Insurance Class 1 (czyli tym, które były zatrudnione na podstawie umowy o pracę); nie otrzymują go osoby samozatrudnione. Zasiłek oparty na składkach na ubezpieczenie jest wypłacany tylko przez 182 dni.
Wysokość income-based JSA uzależniona jest od Twoich dochodów oraz posiadanych oszczędności (jeśli starasz się o niego razem z partnerem – także od wysokości jego dochodów i oszczędności). Nie musisz płacić składek na ubezpieczenie społeczne, by się o niego ubiegać. Nie ma również limitu czasowego, w którym jest on wypłacany.
Wysokość zasiłku Jobseeker's Allowance
W przypadku zasiłku opartego na składkach National Insurance (contribution-based Jobseeker's Allowance), wysokość świadczenia zależy od wieku beneficjenta i wynosi maksymalnie:
- 53,45 funtów tygodniowo dla osób w wieku 16-24 lat;
- 67,50 funtów tygodniowo dla osób w wieku 25 lat lub więcej.
Jeśli zasiłek jest oparty na wysokości dochodów (income-based Jobseeker's Allowance), maksymalna wysokość świadczenia wynosi:
- 53,45 funtów tygodniowo dla osób samotnych w wieku 16-24 lat i samotnych rodziców w wieku poniżej 18 lat;
- 67,50 funtów tygodniowo dla osób samotnych w wieku 25 lat lub więcej i samotnych rodziców w wieku 18 lat lub więcej;
- 105,95 funtów tygodniowo dla osób starających się o benefit wraz z partnerem (niekoniecznie mężem lub żoną);
Zasiłek może być mniejszy, jeśli masz jakikolwiek dochód z pracy na część etatu. Otrzymasz mniej również wówczas, jeśli posiadasz oszczędności w wysokości powyżej 6 000 funtów. Przy oszczędnościach gospodarstwa domowego rzędu 16 000 funtów najprawdopodobniej w ogóle nie przyznają Ci zasiłku. Jako oszczędności może być potraktowany przez urzędników Twój dom lub mieszkanie w Polsce.
Na wysokość zasiłku opartego na dochodach może mieć wpływ także wymiar godzin pracy partnera. Jeśli partner pracuje powyżej 24 godzin tygodniowo, możesz nie zakwalifikować się do otrzymywania zasiłku income-based JSA.
Osoba, która otrzymuje income-based JSA jest automatycznie uprawniona do uzyskania pomocy związanej z kosztami leczenia – przysługują Ci m.in. darmowe leki na receptę, bezpłatna opieka dentystyczna, darmowe badania wzroku oraz zniżki na okulary lub szkła kontaktowe. Więcej informacji na ten temat uzyskasz na stronie Departamentu Zdrowia (Department od Health) w sekcji NHS costs and exemptions lub dzwoniąc pod numer 08701 555 455.
Jak się ubiegać o Jobseeker's Allowance
Aby ubiegać się o Jobseeker’s Allowance skontaktuj się z Jobcentre Plus za pomocą bezpłatnego numeru 0800 055 66 88 (telefon czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-18:00). Dla osób mających problemy ze słuchem lub mową uruchomiono telefon tekstowy: 0800 023 48 88.
Doradca Jobcentre Plus pomoże Ci rozwiać wszelkie wątpliwości związane z zasiłkiem oraz wypełnić umowę "jobseeker's agreement", w której beneficjent wykazuje swoją zdolność oraz chęć do pracy i deklaruje rodzaj poszukiwanego zatrudnienia.
Zanim zadzwonisz, przygotuj sobie dane, o które możesz zostać poproszony podczas rozmowy:
- Numer Ubezpieczenia Społecznego (National Insurance Number);
- wysokość czynszu;
- szczegóły dotyczące ostatniego i obecnego pracodawcy;
- informacje na temat ewentualnych zobowiązań, dochodów i oszczędności.
Możesz też wypełnić wniosek online, dostępny na stronie DirectGov: Apply for Jobseeker's Allowance.
W Irlandii Północnej wniosek online składa się za pomocą strony NIDirect: Jobseeker's Allowance.
Na decyzję o przyznaniu zasiłku trzeba czekać kilka tygodni.
Złożenie wniosku wiąże się z obowiązkiem zgłaszania się do urzędu co 2 tygodnie i regularnym potwierdzaniem obecnej sytuacji osobistej i majątkowej osoby wnioskującej. Po sześciu miesiącach, w przypadku dalszych poszukiwań pracy, powinieneś odnowić wniosek. W tym celu spotkasz się z urzędnikiem Jobcentre Plus, którego zadaniem będzie upewnienie się, że dokładasz wszelkich starań by znaleźć zatrudnienie i ewentualnie udzielenie pomocy.
W Irlandii Północnej wniosek online składa się nie przez stronę Directgov, a przez NIDirect: Claim online - Jobseeker's Allowance.
Jeśli sam odszedłeś z pracy
Jeśli porzucenie pracy było Twoim wyborem, będziesz musiał uzasadnić, że miałeś powód. Urzędnik Jobcentre Plus może poprosić byłego pracodawcę o skomentowanie tego wyjaśnienia. Jeśli urzędnik stwierdzi, że powód dla którego porzuciłeś pracę był niewystarczający, możesz stracić prawo do zasiłku Jobseeker’s Allowance na 26 tygodni.
Jeśli zostałeś zwolniony
Jeżeli jesteś bezrobotny ponieważ ostatni pracodawca zwolnił Cię z pracy, urzędnik może zapytać go o powody, a Ciebie poprosi o komentarz. Jeśli uzna, że straciłeś zatrudnienie z własnej winy, możesz stracić prawo do zasiłku Jobseeker’s Allowance na 26 tygodni.
Roszczenie łączne
Jeśli Ty oraz Twój partner (niekoniecznie mąż lub żona) jesteście bezrobotni, możecie wspólnie starać się o przyznanie zasiłku Jobseeker's Allowance. Nazywa się to "joint claims". W tym przypadku oboje musicie spełniać warunki konieczne do ubiegania się o zasiłku opartego na dochodach.
Jeśli sytuacja ulegnie zmianie
Pobierając zasiłek Jobseeker's Allowance jesteś zobowiązany natychmiast poinformować Jobcentre Plus o wszelkich nowych okolicznościach, jakie mogą mieć wpływ na jego wysokość. Należą do nich przykład:
- zmiana miejsca zamieszkania;
- zamieszkanie z kimś;
- rozwód, separacja bądź rozstanie z partnerem cywilnym;
- rozpoczęcie jakiejkolwiek pracy, kursu lub szkoły;
- choroba lub pobyt w szpitalu;
- wyjazd (nawet jeśli nie wyjeżdżasz daleko ani na długo);
- otrzymanie innego zasiłku;
- wzrost kapitału (wliczając oszczędności, inwestycje czy na przykład otrzymanie spadku).
Jeśli nie zgadzasz się z decyzją urzędnika
Jeśli w odpowiedzi na wniosek o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych otrzymasz decyzję odmowną lub nie zgadzasz się z wysokością przyznanego świadczenia, masz prawo domagać się wyjaśnień lub powtórnego rozważenia Twojego wniosku.
Szczegółowe wskazówki na temat postępowania w takiej sytuacji dostarcza przewodnik Jobcentre Plus: If you think our decision is wrong (28 stron PDF, 194 KB, en). Dokument zawiera również odpowiedni formularz, który osoba składająca odwołanie powinna wypełnić i przedstawić w lokalnym biurze Jobcentre Plus.
Zasiłek z transferu
Jeśli w Wielkiej Brytanii otrzymujesz zasiłek contribution-based Jobseeker’s Allowance, wyjeżdżając do Polski (bądź innego kraju członkowskiego Unii Europejskiej) zachowasz prawo do tego zasiłku przez 3 miesiące. Jego wysokość będzie równa wysokości zasiłku wypłacanego w Wielkiej Brytanii, w przeliczeniu na lokalna walutę. W tym celu przed wyjazdem poinformuj urzędnika Jobcentre Plus o swoich planach i pobierz od niego formularz E303, potwierdzający prawo do takiego transferu, a następnie przedstaw go w Powiatowym Urzędzie Pracy w Polsce właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
Jeżeli jesteś zarejestrowany jako bezrobotny w Polsce i poszukujesz pracy w Wielkiej Brytanii, sytuacja wygląda analogicznie. Masz prawo do transferu przyznanego zasiłku przez 3 miesiące. Zgłoś się do biura Jobcentre Plus z formularzem E303, wydanym przed wyjazdem przez lokalny urząd pracy.
Dalsze informacje i porady
Po dalszą pomoc i porady dotyczące Jobseeker's Allowance można się zwrócić bezpośrednio do lokalnego biura Jobcentre Plus (zlokalizuj najbliższe Tobie biuro).