Handel organami

Informacja na temat sprzedaży organów do transplantacji dla zagranicznych pacjentów przez szpitale NHS, podczas gdy w Wielkiej Brytanii rekordowa liczba osób czeka na przeszczepy, wywołała falę oburzenia, która przetoczyła się przez brytyjskie media.

Przedstawione do wglądu opinii publicznej dokumenty NHS wykazały, że w ciągu dwóch ostatnich lat organy 50 brytyjskich dawców zostały sprzedane przez publiczne szpitale pacjentom z innych krajów. Ich ceny sięgały nawet 75,000 funtów. Przeszczep wątroby dokonano dla 40 greckich i cypryjskich pacjentów, a za operacje zaplaciły rządy ich krajów. Wątroby od brytyjskich dawców zostały również przeszczepione pacjentom spoza Unii Europejskiej – z Libii, Emiratow Arabskich oraz Chin i Izraela.

W zeszłym roku Watchdog Body z Healthcare Commision (komisja badająca postępowanie organizacji) przeprowadził dochodzenie w sprawie sprzedaży organów do transplantacji i ustalił, że taka praktyka jest zgodna z prawem. Skierował jednak sprawę do dalszego zbadania przez departament zdrowia.

W roku 2008 na przeszczepy organów czekała rekordowa liczba Brytyjczyków, bo aż 8000 (z czego 260 czeka na przeszczep wątroby). Prywatne operacje przeszczepu organów dla zagranicznych pacjentów zostały dokonywane m.in. w szpitalu King’s College w Londynie. W zeszłym roku dokonano tam 19 przeszczepów wątroby dla obcokrajowców.

Według prawa europejskiego, pacjenci z krajów członkowskich mają prawo leczyć się w innych krajach Unii. To indywidualne szpitale decydują, czy są w stanie podjąć się ich leczenia czy też nie. Jeśli tak, wówczas muszą zapewnić te same prawa pacjentom zagranicznym jak i rodzimym.

Prezydent British Transplantation Society, Peter Friend, powiedział na łamach prasy brytyjskiej, że praktyka sprzedawania organów obcokrajowcom, podczas gdy w Wielkiej Brytanii ludzie umierają, czekając na dawców, jest nieetyczna. Zaznaczył, że "jeśli zaistniałaby sytuacja nadwyżki organów, wówczas byłoby to odpowiednie, aby dawać je zagranicznym pacjentom." Dodał również, iż: "My (Wielka Brytania) nie mamy europejskiego systemu dawców organów, to jest brytyjski system i uważam, że nasz system powinien służyć przede wszystkim obywatelom tego kraju."

Według prawa Unii Europejskiej, pacjenci spoza państw członkowskich mogą dostać organ do przeczepu tylko w sytuacji, kiedy dany organ nie jest odpowiedni dla żadnego rodzimego pacjenta.

Brytyjski departament zdrowia wyraził swoje wątpliwości prawne co do zaistniałej sytuacji sprzedaży organów i przeprowadzania prywatnych operacji w szpitalach NHS i zamierza rozmawiać z Komisją Europejską na temat uzgodnienia wspólnego stanowiska w tej sprawie.

Z medycznego punktu widzenia, aby doszło do udanej transplantacji i uratowania komuś życia, spełnione muszą być bardzo surowe kryteria – przede wszystkim zgodność grupy krwi oraz tkanek dawcy i biorcy, odpowiednie leczenie immunosupresyjne, podobny wiek i waga ciała, ogólny stan zdrowia. Niezwykle istotne jest również leczenie w przypadkach odrzucenia organu przez organizm biorcy oraz zapobieganie jakimkolwiek powikłaniom pooperacyjnym. Bardzo często przynależność do tej samej grupy etnicznej pozwala na szybsze i lepsze dopasowanie organu dawcy do pacjenta. Organy są uzyskiwane po śmierci ludzi, którzy wcześniej wyrazili zgodę na pobranie ich organów do transplantacji. Tematyka przeszczepu organów od nieżyjącego człowieka w celu przedłużenia życia innego wbudza kontrowersje etyczne oraz religijne. Operacje transplantacji uważane są za jedne z najtrudniejszych medycznych zabiegów.

Aby zostać dawcą organów lub dowiedzieć się więcej na ten temat trzeba się zarejestrować na stronie w Wielkiej Brytanii: www.uktransplant.org.uk; w Polsce www.poltransplant.org.pl.