Umowa o pracę (contract of employment) jest wciąż najpopularniejszą formą zatrudniania pracowników w UK, choć umowy typu "zero hours contract" systematycznie zyskują coraz większą popularność.
Umowa o pracę określa warunki zatrudnienia – prawa i obowiązki obu stron, pracodawcy i zatrudnionego. Bardzo ważne jest prawidłowe skonstruowanie takiej umowy, dlatego przed jej zawarciem warto zapoznać się z kilkoma uwagami.
Zawieranie umów
Według brytyjskiego prawa umowa o pracę nie musi być sporządzona na piśmie, może być umową ustną. Zawierana jest automatycznie w momencie przyjęcia oferty pracy. Od tego momentu obie strony związane są jej warunkami aż do wygaśnięcia umowy (zwykle na skutek wypowiedzenia lub zmiany warunków umowy.
Warunki zatrudnienia
Pracownik może jednak domagać się od pracodawcy pisemnego dokumentu zawierającego najważniejsze warunki umowy (tzw. pisemne zaświadczenie o szczegółowych warunkach zatrudnienia – written statement of employment particulars). Pracodawca jest zobowiązany do przekazania takiego wykazu zatrudnionemu w terminie 2 miesięcy od rozpoczęcia pracy.
Zaświadczenie o warunkach zatrudnienia powinno zawierać następujące informacje:
- nazwa pracodawcy oraz nazwisko pracownika;
- data rozpoczęcia zatrudnienia;
- stanowisko lub krótki opis zakresu obowiązków;
- miejsce pracy lub wskazanie, że praca będzie się odbywać w różnych miejscach wraz ze wskazaniem adresu pracodawcy;
- wysokość wynagrodzenia oraz okresy w których jest wypłacane (dziennie, tygodniowo, dwutygodniowo, miesięcznie);
- godziny pracy;
- dni wolne od pracy;
- uprawnienia urlopowe;
- prawo do wynagrodzenia za czas choroby;
- sposób naliczania nadgodzin;
- prawo pracownika i pracodawcy do wypowiedzenia umowy;
- informacje o zakładowym planie emerytalnym;
- procedury dyscyplinarne i odwoławcze;
- okres zatrudnienia, przewidywany okres zatrudnienia lub informacja że jest to zatrudnienie na stałe (patrz Rodzaje zatrudnienia);
- informacja o istnieniu układów zbiorowych w danym miejscu pracy, które mogą mieć wpływ na warunki zatrudnienia pracownika.
W przypadku pracowników, których praca będzie się odbywała poza granicami Zjednoczonego Królestwa, zaświadczenie powinno określać także:
- okres w którym będzie się odbywała praca za granicą;
- walutę w której wynagrodzenie będzie wypłacane;
- dodatki związane z oddelegowaniem;
- warunki powrotu do Wielkiej Brytanii.
Jeśli w któryś punkt nie ma zastosowania (np. nie ma zakładowego planu emerytalnego), musi to być wyraźnie zaznaczone.
Przykładowe zaświadczenie oraz szczegółowe wskazówki na ten temat dostępne są na stronie internetowej Business Link: www.businesslink.gov.uk/bdo...
Umowy o pracę są oczywiście stosowane, ale nie ma tu ustalonego wzoru ani wymogów prawnych. Muszą one zawierać wszystkie warunki określone jako wymagane w przypadku written statement of employment particulars.
Warunki zatrudnienia (dotyczące wynagrodzenia, czasu pracy itd.) nie mogą być gorsze, niż te minimalne gwarantowane prawem.
Dalsze informacje i porady
Jeżeli nie otrzymasz od pracodawcy pisemnego zaświadczenia o szczegółowych warunkach zatrudnienia lub jego treść jest niejasna, spróbuj wyjaśnić to z pracodawcą. Jeśli to nie skutkuje, możesz wnieść sprawę do Trybunału Pracy (Employment Tribunal lub Industrial Tribunal w Irlandii Północnej). Pracownik, który zgłosi sprawę do Trybunału jest chroniony przed rozwiązaniem umowy z tego powodu. Ewentualne zwolnienie go byłoby uznane za automatycznie bezzasadne.
Bezpłatnych i poufnych porad na temat wszelkich zagadnień związanych z zatrudnieniem możesz szukać u pracowników Advisory, Conciliation and Arbitration Service, ACAS (infolinia 0845 747 47 47) oraz w lokalnym Biurze Porad Obywatelskich Citizens Advice Bureau, CAB.
Agencja ds. Stosunków Pracy (The Labour Relations Agency, LRA) udziela informacji i porad w zakresie szeregu spraw związanych z zatrudnieniem w Irlandii Północnej. Z prośbą o poradę czy informację możesz wystąpić przez telefon (0289 032 14 42), fax lub osobiście.
Jeżeli należysz do związku zawodowego możesz otrzymać wsparcie ze strony tego związku.