Szkocja chce podnieść wiek zawarcia małżeństwa do 18 lat

Rząd Szkocji planuje podnieść minimalny wiek zawarcia małżeństwa z 16 do 18 lat. Obecnie osoby w wieku 16–17 lat mogą wziąć ślub bez zgody rodziców. Konsultacje w sprawie zmiany przepisów mają ruszyć jeszcze w tym roku.

W Szkocji można obecnie zawrzeć małżeństwo lub zarejestrować związek partnerski już w wieku 16 lat – bez konieczności uzyskania zgody rodziców. Rząd chce to zmienić. Jeszcze w tym roku mają rozpocząć się formalne konsultacje w sprawie podniesienia minimalnego wieku do 18 lat. Takie przepisy już obowiązują w Anglii i Walii – wprowadzone w 2023 roku, po latach kampanii społecznych.

Pomysłodawcy zmian – w tym posłanka Ash Regan z partii Alba – podkreślają, że obecne przepisy mogą narażać młodych ludzi, zwłaszcza dziewczęta, na ryzyko przymusowych małżeństw lub manipulacji. – Małżeństwo dzieci to ukryte przestępstwo, które nadal jest obecne w Szkocji i całym Zjednoczonym Królestwie – stwierdziła Regan. – Potrzebujemy nowych zabezpieczeń, które pomogą chronić dzieciństwo i przyszłość młodych ludzi.

Według UNICEF każde małżeństwo zawarte przed 18. rokiem życia to naruszenie praw dziecka. Organizacja od lat apeluje do państw członkowskich ONZ o jednoznaczne zakazy w tym zakresie.

Śluby nastolatków coraz rzadsze

Z danych opublikowanych przez National Records of Scotland wynika, że w 2023 roku w całym kraju ślub wzięło tylko 116 osób w wieku 16–19 lat – w tym 78 dziewcząt i 38 chłopców. Dla porównania, w 1974 roku było to odpowiednio 11 963 i 5 156 osób.

Mimo spadku liczby małżeństw wśród nastolatków, rząd nie wyklucza wprowadzenia dodatkowych przepisów karnych – tak, by zmuszanie osoby poniżej 18 lat do ślubu było formalnie przestępstwem, nawet jeśli nie doszło do przemocy fizycznej. Nowe przepisy mają objąć także związki zawarte poza granicami Wielkiej Brytanii.

Gretna Green: wystarczała deklaracja

Przez stulecia Szkocja miała znacznie bardziej liberalne prawo niż Anglia. Już w XVIII wieku młode pary z południa przekraczały granicę, by pobrać się bez zgody rodziców. Dziewczęta mogły zawierać ślub od 12. roku życia, chłopcy od 14. – wystarczała tzw. deklaracja. Najsłynniejszym miejscem takich ślubów było Gretna Green, tuż przy granicy z Anglią.

Dopiero w 1929 roku ustalono minimalny wiek na 16 lat, a w 1940 zakazano ślubów „z deklaracji”. Dziś jednak Szkocja pozostaje wyjątkiem – osoby w wieku 16–17 lat nadal mogą tu legalnie zawrzeć związek małżeński, choć od ubiegłego roku taki ślub nie jest już uznawany w Anglii ani Walii.