Twardy Brexit oznacza powrót kontroli celnych. Spotkanie w Edynburgu

„How to deal with Brexit, czyli co każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć o Brexicie?” – tak brzmiał tytuł spotkania, które 4 marca odbyło się w edynburskim The Royal Scots Club. Zostało ono zorganizowane przez Konsulat Generalny w Edynburgu z inicjatywy Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. W spotkaniu wzięli udział eksperci z polskich ministerstw: Przedsiębiorczości i Technologii, Spraw Zagranicznych, Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Finansów. Do The Royal Scots Club przybyło około 40 przedsiębiorców, którzy w Szkocji prowadzą interesy. Bardzo często polegają one na wymianie handlowej z Polską i innymi państwami UE.

Głównym powodem spotkania był Brexit przewidziany na 29 marca. Przedstawicie polskich ministerstw nie ukrywali, że z posiadanej obecnie wiedzy i rozmów z brytyjskimi kolegami wynieśli przekonanie, że będzie to twarda wersja Brexitu, czyli że Wielka Brytania opuści Unię bez porozumienia. Pod tym kątem zostały przygotowane poszczególne prezentacje.

Do Brexitu lepiej się przygotować

Jako pierwszy głos zabrał przedstawiciel MSZ.

Scenariusz bezumownego Brexitu jest scenariuszem podstawowym. W naszej ocenie dojdzie do nieuporządkowanego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Może to nie jest zbyt optymistyczne, ale tak oceniamy aktualny rozwój wydarzeń

– powiedział Krzysztof Bednarek z Departamentu Ekonomicznego UE w MSZ.

Umowa wyjścia, którą Wielka Brytania wynegocjowała z Unią Europejską, a z której jesteśmy bardzo zadowoleni, gdyż gwarantuje prawa Polaków mieszkających w Zjednoczonym Królestwie oraz okres przejściowy dający czas na przystosowanie się do nowej sytuacji, niestety została odrzucona przez parlament. (…) Kością niezgody jest kwestia irlandzkiego backstopu. Niewiele wskazuje na to, żeby Unia zgodziła się ograniczyć go czasowo, a to może sprawić, że około 12 marca parlament ponownie odrzuci umowę. (…) Osoby i firmy, które mają intensywne relacje z Wielką Brytanią mogą być poszkodowane, dlatego trzeba się do Brexitu dobrze przygotować i podjąć działania zaradcze

– dodał.

Jako najważniejsze i najszybsze efekty twardego Brexitu Krzysztof Bednarek wymienił: spowolnienie gospodarcze w UK, spadek wartości funta oraz cen nieruchomości. Zmianom mogą ulec też aktualnie obowiązujące w Wielkiej Brytanii przepisy w sferze gospodarczej. W sytuacji działania poza Unią Zjednoczone Królestwo będzie musiało przyjąć nowe regulacje. Polskie MSZ spodziewa się jednak, że Zjednoczone Królestwo będzie starało się za wszelką cenę zniwelować szok, który wywoła twardy Brexit, na przykład poprzez zliberalizowanie wielu przepisów.

Z najbardziej widocznych zmian mogą pojawić się kontrole graniczne. Unia Europejska zrobi jednak wszystko, żeby transport samochodowy i lotniczy działały bez większych problemów

– powiedział Krzysztof Bednarek.

Poinformował też, że w Polsce prowadzone są obecnie prace nad ustawą, która ma ułatwić uznawanie kwalifikacji Polakom i Brytyjczykom chcącym pracować na terenie obu państw.

Cło, akcyza i VAT

Jan P. Zrałek, koordynator krajowy ds. międzynarodowej współpracy celnej w Ministerstwie Finansów powiedział, że umowa wynegocjowana przez Wielką Brytanię i Unię dawała gwarancję na to, że w okresie przejściowym, czyli do końca 2020 roku nie zmieniłyby się przepisy celne.

Oznaczałoby to, że w tym czasie wszystko przebiegałoby bez kontroli celnej, czyli dokładnie tak jak teraz. Te niespełna dwa lata miały być czasem na przygotowanie się do powrotu kontroli celnej. Brexit bez umowy będzie oznaczał, że kontrole celne zaczną się o północy z 29 ma 30 marca. Tego dnia Wielka Brytania zacznie być traktowana przez wszystkie państwa Unii jako kraj trzeci, wobec którego będą stosowane stawki celne WTO, czyli bez żadnych preferencji. Do tego dojdą opłaty podatkowe. W związku z tym koszty obrotu towarowego bardzo wzrosną. Wszystko będzie podlegało ocleniu

– ostrzegł Jan P. Zrałek.

Jak wynika z badań prowadzonych przez polskie Ministerstwo Finansów, zdecydowana liczba Polaków prowadząca działalność gospodarczą w Wielkiej Brytanii nie miała żadnych relacji handlowych z krajami spoza Unii Europejskiej. Nie miała też do czynienia z kontrolami granicznymi i procedurą celną. Twardy Brexit może wywołać więc u nich niemały szok.

Granica celna Unii z Wielką Brytanią będzie oznaczać konieczność przedstawienia zgłoszenia celnego. Przy przewozie towarów z Wielkiej Brytanii do Unii, w tym do Polski, przed zgłoszeniem celnym trzeba będzie złożyć tzw. deklarację skróconą. Dodatkowo trzeba będzie uzyskać numer EORI (Economic Operators Registration and Identification). To numer nadawany wszystkim przedsiębiorcom prowadzącym wymianę handlową z państwami trzecimi. Trzeba się więc będzie dowiedzieć, co to jest i jak to działa

– powiedział przedstawiciel Ministerstwa Finansów.

W najczarniejszym scenariuszu może się zdarzyć, że w przewozie towarów samochodem, np. przez Francję, przedsiębiorcy mogą w początkowym okresie napotkać ogromne kolejki.

Nasza rada? Zdążyć przed 29 marca z przewozem potrzebnych towarów. Później ci, którzy prowadzą działalność polegającą na przewozie towarów np. z Wielkiej Brytanii do Polski powinni się na kilka dni wstrzymać z transportem. Zobaczyć, co się będzie działo. Wszystko po to, aby uniknąć utknięcia towarów np. we Francji czy w Holandii

– radzi Jan P. Zrałek.

Stawki celne opisane są w unijnym systemie TARIC.

Przy przewozie towarów z Wielkiej Brytanii do Unii będzie też konieczność opłacenia podatku VAT. W większości przypadków będzie można później ubiegać się o jego zwrot, ale koniczność dokonania opłaty będzie miała wpływ na przepływy pieniężne firm.

Do tego dojdzie konieczność opłacenia akcyzy w przypadku towarów wywożonych z Wielkiej Brytanii do państw Unii. Akcyzą są objęte alkohole, wyroby tytoniowe oraz paliwa. W tej chwili kontrola obrotem tymi towarami wewnątrz Unii odbywa się za pomocą systemu elektronicznego.

W momencie wyjścia UK z Unii podmioty wywożące te towary z Wysp Brytyjskich do Unii znikną z tego systemu. W praktyce oznacza to, że wywóz alkoholi, tytoniu i paliw z Wielkiej Brytanii stanie się nielegalny. A nawet gdy procedura przewozu tych towarów zostanie uregulowana, to ich przepływ będzie się wiązał z dużymi obciążeniami administracyjnymi. Akcyza będzie musiała być zadeklarowana w dokumentach celnych. W przypadku gdy po 29 marca towary akcyzowe trafią do Wielkiej Brytanii też będzie potrzeba uregulowania ich przywozu w odpowiednim urzędzie zgodnie z przepisami, które wprowadzą tutejsze władze

– poinformowała Anna Kowalczyk-Markowska z Ministerstwa Finansów.

Delegowanie pracowników

Według informacji przekazanych przez ekspertkę z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w przypadku pracowników delegowanych (tych, których np. do Wielkiej Brytanii wysyłają firmy z Polski) po Brexicie niewiele się zmieni.

Wielka Brytania jednostronnie zadeklarowała, że nawet w przypadku twardego Brexitu niczego nie zamierza zmieniać. Delegowanie i przyjmowanie pracowników delegowanych ma się odbywać po staremu. Do tej pory nie wiemy jednak, czy po Brexicie ci pracownicy nie będą musieli mieć na przykład pozwoleń na pracę, co z ubezpieczeniem tych pracowników

– poinformowała Agnieszka Wołoszyn z resortu pracy.

Przydatne linki:

www.gov.pl/web/przedsiebiorczosc-technologia/brexit

www.biznes.gov.pl/pl/aktualnosci/brexit-jak-sie-przygotowac

www.biznes.gov.pl/pl/brexit-poradnik

Pytania można wysyłać pod adres:

brexit@mpit.gov.pl