Świadectwo wojenne

Dochód ze sprzedaży książki pt. "1939. Polska była pierwsza", która trafiła na brytyjski rynek czytelniczy pod tytułem "First to Fight", zostanie przeznaczony na utrzymanie pomnika Polskich Sił Zbrojnych.

"Polska walczyła przy naszym boku od pierwszego do ostatniego dnia wojny. Polacy pokazali niewiarygodną odwagę: wielu z nich oddało życie jako dowód ostatecznego poświęcenia. Jednak wolność, za którą walczyli, została im w powojennym świecie odebrana. (...) Tu, w Wielkiej Brytanii, pamiętamy o wytrwałości narodu polskiego i wysoko cenimy łączące nas historyczne więzy, a także spoglądamy z nadzieją na rozkwitającą pomiędzy nami przyjaźń (...)" – napisała w przesłaniu zamieszczonym w książce Margaret Thatcher.

"Wiele zawdzięczamy Polakom, którzy przyłączyli się do naszej walki. W pewnym momencie Polacy byli jedynym sprzymierzeńcem Brytyjczyków. Wielu z nich poległo w walce z dala od swego kraju. Mamy prawo do pamiętania o tych dzielnych kobietach i mężczyznach, którzy w tak trudnych chwilach w historii naszych Narodów byli naszymi przyjaciółmi i sprzymierzeńcami" – napisał były szef sztabu generalnego Wielkiej Brytanii generał lord Guthrie, którego przodek, Szkot osiadły w Polsce, walczył pod Wiedniem pod polskim dowództwem.

Publikację książki wsparli też m. in. oficjalny biograf Churchilla – Martin Gilbert, książę Kentu, książę Gloucester i Frederick Forsyth. W pracy nad książką pomagał lord Guthrie. Autorem wstępu jest wnuk wojennego premiera Wielkiej Brytanii Winston S. Churchill.

Książka zawiera osobiste świadectwa weteranów, rys historyczny i tłumaczenia dokumentów, w tym publikowany po raz pierwszy po angielsku, podpisany przez Stalina i członków Politbiura, rozkaz egzekucji polskich jeńców wojennych w Katyniu z 1940 roku.

"Książka skierowana jest do Anglików, którzy bardzo mało wiedzą o wkładzie Polaków w zwycięstwo w II wojnie światowej albo nawet myślą, że Polacy walczyli po stronie niemieckiej" – powiedział Andrew Baud, jeden z promotorów publikacji. "Zainteresowanie książką przeszło nasze oczekiwania. Jeszcze przed jej opublikowaniem, ale już po złożeniu jej do druku otrzymaliśmy nowe świadectwa wojenne od polskich weteranów, dlatego mamy w planach nowe, obszerniejsze wydanie" – dodał.

Gdzie stanie pomnik?

Nasi żołnierze doczekali się pomnika - 19 września książę Kentu odsłoni na terenie National Memorial Arboretum pomnik poświęcony Polskim Siłom Zbrojnym w UK. Monument ma przypominać o polskim zaangażowaniu w czasie II wojny światowej. Autorem projektu jest znany polski artysta Robert Sobociński.

Pomnik przedstawia cztery zwrócone do siebie plecami postacie, symbolizujące cztery formacje Polskich Sił Zbrojnych: pilota dywizjonu 303 z okresu Bitwy o Anglię, ubraną w cywilny strój łączniczkę z AK, marynarza z niszczyciela Błyskawica oraz żołnierza w mundurze z okresu bitwy o Monte Cassino.

Brytyjskie Narodowe Arboretum koło Litchfield w Staffordshire to miejsce pamięci o poległych w konfliktach XX wieku, wzorowane na Arlington w USA. Rozmieszczone na 150 akrach zalesionego terenu, jest odwiedzane przez ok. 5 tys. osób rocznie. Znajduje się tam pomnik brytyjskich sił zbrojnych (Armed Forced Memorial) z 48 tys. nazwisk osób, które zginęły w obronie pokoju podczas II wojny światowej i ok. 130 innych pomników wojennych. Dotychczas nie było żadnego dedykowanego konkretnie Polakom.

Polish War Memorial stanie w National Memorial Arboretum, Croxall Road, Alrewas, Staffordshire DE13 7AR.

Więcej informacji oraz artykułów na tematy historyczne znajdziesz w dziale: Historia.