Twórca nowej metody budowy dróg
John Loudon McAdam urodził się w 1756 r. w Ayr w Szkocji. Zanim młodzieniec z arystokratycznej rodziny został inżynierem drogownictwa, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie dorobił się fortuny. Po powrocie do Szkocji, zainteresował się budową dróg i wkrótce dziedzina ta stała się jego wielkim hobby. Kiedy został zarządcą dróg w swoim okręgu, zauważył, że lokalne drogi są w złym stanie. McAdam na własny koszt podjął szereg eksperymentów drogowych.
W 1798 r. poproszono go o ulepszenie nawierzchni dróg w Falmouth w Kornwalii. Skorzystał z zaproszenia i kontynuował swoje eksperymenty dorogwe jako urzędnik Bristol Turnpike Trust. Swoje doświadczenia zawarł w dwóch dokumentach pt.: Uwagi na temat obecnego systemu budowy dróg (1816) oraz Praktyczny esej o naukowej naprawie i konserwacji dróg (1819). Kolejnym etapem jego kariery była funkcja geodety generalnego dróg metropolitalnych, którą zyskał po aprobacie Parlamentu Brytyjskiego. Szkocki inżynier odpowiadał za 149 mil traktów drogowych.
MacAdam opowiadał się za centralnym zarządem drogowym z wyszkolonymi urzędnikami zawodowymi, którym można byłoby zapłacić pensję chroniącą ich przed korupcją. Tacy specjaliści mogliby poświęcić cały swój czas obowiązkom i ponosić odpowiedzialność za swoje działania.
Makadam
Technika budowy dróg zapoczątkowana przez szkockiego inżyniera Johna McAdama około 1820 r. polega na stosowaniu warstwy mineralno-asfaltowej składającej się z warstw kruszyw o stopniowo malejącym uziarnieniu. Warstwy były układane i zagęszczane kolejno, począwszy od najgrubszej frakcji. Drogi McAdama były też lekko wypukłe i wyniesione ponad otaczający grunt. Takie ukształtowanie nawierzchni pozwalało szybko odprowadzać deszczówkę z drogi i woda zamiast przenikać i uszkadzać podstawy jezdni spływała do przydrożnych rowów.
McAdam zalecił, aby żadna substancja, która pochłaniałaby wodę i uszkadzała drogę podczas mrozu, nie była w niej umieszczana. Na kamieniach nie było też niczego, co by je wiązało. Ruch drogowy powodował łączenie tłucznia, zlewając go w równą, solidną powierzchnię, która była odporna na warunki pogodowe i ruch uliczny.
Nawierzchnia wymyślona przez szkockiego inżyniera została nazwana od jego nazwiska makadamem. Pomysł McAdama bardzo szybko rozprzestrzenił się na całym świecie. Większość głównych dróg w Europie została poddana procesowi McAdama pod koniec XIX wieku.
Makadam w Polsce
Pierwsze makadamy na terenach polskich powstały na początku XIX wieku. Ich inicjatorem była powołana w 1819 roku Generalna Dyrekcja Dróg i Mostów, na której czele stanął inż. Franciszek Ksawery Christiani – praktyk budownictwa drogowego i autor pierwszych podręczników z dziedziny budowy dróg. Jako dyrektor jeneralnej dyrekcji nadzorował m. in. budowę traktu krakowskiego z Warszawy do Krakowa oraz traktu brzeskiego z Warszawy do Brześcia nad Bugiem.
Christiani budował drogi wykorzystując metodę MacAdama, gdyż była znacznie tańsza od systemów austriackich czy francuskiego systemu Tressagueta. Była też mniej pracochłonna, a zarazem obniżająca koszt wykonania jednego kilometra. Dzięki mniejszym wydatkom na budowę udało się Christianiemu w okresie jego dyrektorowania (1819-1835) wykonać ok. 2 tys. km nowych „makadamowych” dróg.
Szkocko-polska technologia z początków XIX wieku była podstawą budowy dróg w Polsce niemal do połowy lat 50-tych XX wieku.W pewnym zakresie do dziś buduje się lokalne, gminne drogi według metody szkockiego inżyniera.
Christianiemu zawdzięczamy też wprowadzenie klasyfikacji dróg pod względem ich znaczenia oraz powierzenie opieki nad nimi odpowiedniej administracji. Od rangi drogi zależał także sposób finansowania jej budowy, modernizacji i konserwacji. Podział ten istnieje do dziś, czyli od prawie 200 lat, choć w latach 1962-1985 nieco inaczej klasyfikowano znaczenie dróg i tym samym ich finansowanie.
_0_crop_2784.jpg)
Komentarze 19
Johnie wroooooooc do nas.
Ja Was przepraszam, ale co to jest ,,drogownictwo,, to to samo co ogrodowanie. Jezyk polski schodzi na psy.
No, to właśnie dlatego mamy w Szkotowie tyle dziurawych dróg i jezdni? Do mnie nadal przemawiają po hitlerowskie, betonowe autobahn.
#2
Drogownictwo - dziedzina budownictwa zajmująca się zagadnieniami teorii i praktyki budowy i eksploatacji dróg.
Zasadniczą działalnością drogownictwa jest projektowanie, budowa, odbudowa, remonty i organizacja prac drogowych oraz letnie i zimowe utrzymanie dróg.
Osobnym działem drogownictwa jest organizacja ruchu drogowego.
to to samo co ogrodowanie
Pewnie też nie słyszałaś słowa - ogrodnictwo.
Nauka w szkołach podstawowych schodzi na psy :/