Jakie prawa będą mieli obywatele UE w razie twardego Brexitu

Negocjacje umowy dotyczącej warunków opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię jeszcze się nie zakończyły, a ich rezultat jest niepewny, zbliżamy się natomiast do końca października, gdy Wielka Brytania ma opuścić Unię Europejską.

Ostatnie badania the Public Law Project (PLP) pokazują, że obywatele unijni ciągle nie mają gwarancji prawnych na wypadek tzw. „no-deal exit”, czyli Brexitu bez porozumienia. Wszystko opiera się na zapewnieniach rządu, a obecny stan prawny nie oferuje zbyt wiele pod kątem ochrony praw dotychczas przyznanych Europejczykom. W dodatku wspomniane uprawnienia wynikają głównie z legislacji drugorzędnej, z instrumentów statutowych, które bardzo łatwo zmienić. W zasadzie o większości praw obywateli UE stanowią wewnętrzne wytyczne rządu. Wystarczy decyzja jednej osoby (Secretary of State for the Home Department), by sytuacja zmieniła się diametralnie. Trudno w tym stanie zakładać, że obecne zapewnienia, choć ujęte na piśmie, zagwarantują prawa tożsame z obecnie obowiązującymi.

W jednej z poprzednich publikacji pisałam, że od odmowy przyznania statusu ma przysługiwać prawo apelacji do Trybunału. Z propozycji tych jednak szybko się wycofano, zastępując je jedynie weryfikacją administracyjną. Tendencja do zmian zdaje się dotyczyć wszystkich aspektów wymagających uregulowania.

Na przykład w sierpniu tego roku rząd zasugerował, że prawo do swobodnego przemieszczania się może zostać zniesione zwykłymi statutami do dnia Brexitu. Nieco później w wytycznych wewnętrznych zawarto stanowisko przewidujące ich kontynuację. Dokumenty te zakładają, że osoby, które przyjadą do UK po Brexicie, ale przed 31 grudnia 2020 będą musiały ubiegać się o tymczasowe pozwolenie na pobyt, tzw. European Temporary Leave to Remain albo otrzymać pozwolenie na pobyt w nowym systemie punktowym (przewidzianym dla osób wykwalifikowanych i z biegłą znajomością języka). W przeciwnym razie będą przebywać w UK nielegalnie.

European Temporary Leave to Remain (ETLR) ma być statusem elektronicznym przyznawanym na 36 miesięcy i uprawniającym do wynajęcia mieszkania i do pracy. Do dzisiaj rząd nie opublikował szczegółowych przepisów imigracyjnych ani zaleceń dla osób rozpatrujących przyszłe wnioski.

21 października w POSK-u w Londynie odbędzie się spotkanie informacyjne z przedstawicielami urzędu imigracyjnego dotyczące statusu osiedleńczego. Zapraszam do przedstawienia ewentualnych propozycji zagadnień do poruszenia.

Czytaj na Emito.net

Składanie wniosków o status osoby osiedlonej (poradnik)

Polacy z wyrokami mogą nie dostać „settled status”

Co zrobić w przypadku odmowy settled status

Nie wszyscy dostają od razu settled status

O autorce

Sylwia Wawrzyńczak Szymczyk – magister prawa (LLM). Posiada kwalifikacje do świadczenia usług w zakresie prawa imigracyjnego z Institute of Legal Executives (ILEX Level 6) i Office of the Immigration Services Commissioner (OISC Level 3). Specjalizuje się w sprawach deportacyjnych i apelacjach od wszystkich decyzji imigracyjnych. Doświadczenie zawodowe zdobywała kolejno w FIAS, ILAS (LLP), gdzie przez 14 lat była partnerem zarządzającym, a obecnie jest dyrektorem zarządzającym w firmie IMMIGRA LEX Legal Consortium (ILLC), która powstała z myślą o zapewnieniu Polakom dostępu do kompleksowej obsługi prawnej przez specjalistów ze wszystkich dziedzin prawa.